- کارشناس رسمی دادگستری حسابداری - حسابرسی
- info@alishekarshekan.ir
- 09122084558
کریپتوکارنسی (Cryptocurrency) که به آن رمز ارز و ارز رمزنگاری شده هم گفته میشود، پول دیجیتالی است که در واحد داده (به نام توکن یا کوین) وجود دارد که شخص میتواند آن را در کیف پول دیجیتال آنلاین ذخیره کند.
رمز ارزها نوعی دارایی دیجیتال هستند. و مانند هر دارایی دیگری، قیمت ارزهای دیجیتال دچار نوسان میشود.
ایده پشت کریپتوکارنسی این است که وسیلهای برای مبادله ارزی با عرضه محدود، مستقل از یک مرجع مرکزی، مانند بانک یا دولت فراهم کند.
کریپتوکارنسی به صورت الکترونیکی منتقل میشود؛ بنابراین، هیچ سکه یا اسکناس فیزیکی وجود ندارد و هیچ نهاد شخص ثالثی در ایجاد یا انتقال آن دخیل نیست. این دسته از داراییها ویژگیهای خاص خودشان را دارند.
مثلاً نوسانات زیادی دارند که ریسک بسیار بزرگی تلقی میشود. کریپتوکارنسی یک پول اینترنتی است که با استفاده از رمزنگاری امنیتش تأمین شده است.
کریپتوکارنسی در واقع از دو کلمهی کریپتو به معنی رمزنگاری و کارنسی به معنای ارز یا پول دیجیتال میباشد و اولین و معروفترین کریپتوکارنسی، بیت کوین میباشد.
در این مقاله به طور کامل به توضیح ماهیت و کاربرد کریپتوکارنسی میپردازیم و پیشنهاد میکنیم تا پایان این مقاله با ما همراه باشید
کریپتوکارنسی (یا رمز ارز) با کنترل غیرمتمرکز شناخته میشوند. میزان عرضه و ارزش کریپتوکارنسی توسط فعالیتهای کاربران و پروتکلهای بسیار پیچیده موجود در کدها کنترل میشود نه تصمیمات آگاهانه بانکهای مرکزی یا سایر مراجع نظارتی.
در این میان، فعالیتهای استخراجکنندگان (Miners) برای ثبات و عملکرد روان ارزها بسیار مهم است. ماینرها، کاربران کریپتوکارنسی هستند که از قدرت محاسباتی زیادی برای ثبت معاملات، واحدهای کریپتوکارنسی تازه ایجاد شده و هزینههای معاملاتی استفاده میکنند.
ممکن است این سؤال برای خیلی از افراد ایجاد شود که رمز ارز با ارز دیجیتال چه فرقی دارد؟ به زبان ساده رمز ارز نوعی ارز دیجیتال است. در حقیقت، ارز دیجیتال مجموعهای است که شامل انواع ارز مثل ارز مجازی، ارزهای دیجیتال ملی و رمز ارز میشود. بنابراین میتوان گفت هر رمز ارز قطعاً یک ارز دیجیتال است، اما هر ارز دیجیتال لزوماً یک رمز ارز نیست.
کریپتوکارنسی به عنوان یک تئوری، مدتها قبل از معرفی اولین ارزهای جایگزین دیجیتال وجود داشت. طرفداران اولیه کریپتوکارنسی در مورد استفاده از اصول پیشرفته علوم ریاضی و کامپیوتر برای حل کاستیهای عملی و سیاسی ارزهای سنتی (فیات)، هم نظر بودند. دانستن تاریخچه کریپتوکارنسی به ما کمک میکند تا بدانیم آیا مفهوم رمز ارز و ارز دیجیتال یک مفهوم جدید است یا خیر. ابتدا مبانی فنی و سپس ارزهای مجازی قبل از ظهور بیت کوین را بررسی میکنیم.
مبانی فنی Cryptocurrency به اوایل دهه 1980 بر میگردد، زمانی که یک رمزنگار آمریکایی به نام دیوید لی چام (David Lee Chaum)، الگوریتم Blinding را اختراع کرد که همچنان در رمزگذاری مدرن مبتنی بر وب، باقی مانده است. این الگوریتم امکان مبادله اطلاعات ایمن و غیر قابل تغییر بین طرفین را و زمینه را برای انتقال ارز الکترونیکی آینده فراهم کرد. به این الگوریتم، پول ناپیدا (Blinded Money) هم گفته میشد.
در اواخر دهه ۱۹۸۰، دیوید چام، تعداد انگشت شماری از علاقهمندان به رمز ارزها را به خدمت گرفت تا مفهوم پول ناپیدا را تجاری کند. وی پس از نقل مکان به هلند، یک شرکت انتفاعی به نام DigiCash را تأسیس کرد که واحدهای ارزی را بر اساس الگوریتم blinding تولید میکرد. برخلاف بیت کوین و سایر رمز ارزهای مدرن، کنترل DigiCash غیر متمرکز نبود. شرکت چام دارای انحصار کنترل عرضه بود، مشابه انحصار بانکهای مرکزی در ارزهای فیات.
DigiCash در ابتدا مستقیماً با افراد سروکار داشت اما بانک مرکزی هلند ادامه حرکت آن را متوقف کرد. در مواجهه با اولتیماتوم بانک مرکزی، DigiCash موافقت کرد که فقط به بانکهای مجاز بفروشد و به طور جدی پتانسیل بازار خود را محدود کند.
مایکروسافت بعدها به منظور یک مشارکت بالقوه سودآور که به کاربران اولیه ویندوز، امکان خرید با ارز خود را میداد، به DigiCash مراجعه کرد، اما دو شرکت نتوانستند که در مورد این شرایط توافق کنند و DigiCash در اواخر دهه ۱۹۹۰ ورشکست شد.
تقریباً در همان زمان، یک مهندس نرمافزار به نام وی دای (Wei Dai)، مقالهای درباره b-money منتشر کرد. b-money معماری ارز مجازی بود که شامل بسیاری از مؤلفههای اصلی رمز ارزهای مدرن مانند محافظت از هویت ناشناس و عدم تمرکز میشد.
با این حال، b-money هرگز به عنوان وسیلهای برای مبادله استفاده نشد. اندکی پس از آن، همکار چام به نام Nick Szabo، رمز ارزی به نام Bit Gold را توسعه داد که به دلیل استفاده از سیستم بلاک چین که زیربنای بیشتر رمز ارزهای مدرن است، قابل توجه بود.
بیت گلد مانند DigiCash هرگز مورد توجه قرار نگرفت و اکنون نیز به عنوان وسیله تبادل مورد استفاده قرار نمیگیرد.
پس از DigiCash، تحقیقات و سرمایهگذاری در معاملات مالی الکترونیکی مرسومتر شد، از جمله PayPal که طی ۱۰ سال گذشته محبوبیت زیادی کسب کرده است و همچنین تعدادی از دنبالهروهای DigiCash، مانند Russia’s WebMoney، در سایر نقاط جهان ظاهر شدند. به عبارت دیگر DigiCash راه را برای ظهور سایر ارزهای دیجیتال باز کرد.
در ایالات متحده، مشهورترین ارز مجازی در اواخر دهه ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ به عنوان e-gold شناخته شد. e-gold توسط شرکتی به همین نام در فلوریدا ایجاد شد. این شرکت، اساساً به عنوان یک خریدار طلای دیجیتال عمل میکرد.
مشتریان یا کاربران آن، جواهرات و سکههای قدیمی خود را به انبار e-gold میفرستادند و e-gold دیجیتال دریافت میکردند (واحد ارز با اونس طلا). سپس کاربران e-gold میتوانستند داراییهای خود را با سایر کاربران معامله کنند یا e-gold خود را با دلار آمریکا مبادله کنند.
e-gold در اوج کار خود در اواسط سال ۲۰۰۰، میلیونها حساب فعال داشت و سالانه میلیاردها دلار، داد و ستد انجام میداد. متأسفانه، پروتکلهای امنیتی نسبتاً ضعیف، e-gold را به عنوان هدفی محبوب برای هکرها و کلاهبرداران فیشینگ تبدیل کرد و کاربران خود را در معرض خسارت مالی قرار داد.
در اواسط دهه ۲۰۰۰، بسیاری از فعالیتهای معاملات e-gold از نظر قانونی مشکوک بود؛ به عبارت دیگر سیاستهای انعطافپذیر قانونی، آن را برای فعالیتهای پولشویی و طرحهای کوچک Ponzi جذاب میکرد. این پلتفرم در اواسط و اواخر دهه ۲۰۰۰ با فشارهای قانونی روبرو شد و سرانجام در سال ۲۰۰۹ فعالیت خود را متوقف کرد.
بیت کوین به عنوان اولین کریپتوکارنسی مدرن شناخته میشود. در اوایل سال ۲۰۰۹، ناکاموتو، بیت کوین را برای عموم منتشر کرد و گروهی از طرفداران مشتاق، مبادله و استخراج ارز را آغاز کردند. در اواخر سال ۲۰۱۰، اولین مورد از دهها کریپتوکارنسی مشابه از جمله Litecoin ظهور کردند.
اولین مبادلات عمومی بیت کوین نیز در همین زمان انجام شد. در اواخر سال ۲۰۱۲، وردپرس اولین تاجر عمدهای بود که پرداخت، در بیت کوین را پذیرفت. در ادامه، Newegg.com (خرده فروش آنلاین)، Expedia و Microsoft هم وارد میدان شدند. اکنون دهها بازرگان، به بیت کوین به عنوان یک روش پرداخت قانونی نگاه میکنند.
کریپتوکارنسیها یا رمز ارزها، ارزهای دیجیتال یا مجازی هستند که کار با آنها تحت سیستم کریپتوگرافی امکانپذیر است. این ارزها امکان انجام معاملات آنلاین را بدون حضور هیچ واسطهای فراهم میکنند و به همین دلیل هزینه و زمان انجام چنین فعالیتهایی نسبت به انجام امور با استفاده از ارزهای معمول، به مقدار قابل توجهی کاهش پیدا میکند.
واژه Crypto به انواع روشها، الگوریتمها و تکنیکهای رمزنگاری اشاره میکند که باعث ایجاد امنیت در کلیه امور مربوط به مبادلات و معاملات دیجیتالی میشود. بنابراین میتوان نتیجه گرفت اساس رمز ارزها امنیت آنها است. در چنین معاملاتی هیچ فردی به غیر از طرفین معامله از این فعالیت باخبر نمیشود و اطلاعات مربوط به آن به هیچ وجه در هیچ کجا درز نخواهد کرد.
رمز ارزها میتوانند استخراج شوند یا در صرافی ارز دیجیتال مبادله شوند اما انجام معاملات با آنها هنوز هم با محدودیتهایی مواجه است. حتی محبوبترین و شناخته شدهترین رمز ارزها مثل بیت کوین نیز همچنان به طور گسترده در معاملات به کار گرفته نمیشود. اخیراً شرکت تسلا این امکان را فراهم کرده که خرید خودروهای این شرکت با استفاده از بیت کوین صورت بگیرد.
اما به نظر میرسد فراگیر شدن چنین معاملاتی که در آنها به جای ارز معمول، از رمز ارز استفاده میشود، در آینده نزدیک اتفاق نیافتد. البته که این موضوع به هیچ عنوان نتوانسته بر افزایش محبوبیت این ارزها تأثیری بگذارد. درحقیقت، رمز ارزها با سرعت باورنکردنی محبوبتر و روز به روز افراد بیشتری به سرمایهگذاری در این زمینه علاقمند میشوند.
تا به اینجای مقاله با مفهوم کریپتوکارنسی یا رمز ارزها به صورت کامل آشنا شدیم، در ادامه از این مقاله قصد داریم به توضیح برخی مفاهیم مهم دراین حوزه بپردازیم.
بلاک چین در کریپتوکارنسی، بستری است که کلیه معاملات و فعالیتهای قبلی را ثبت و ذخیره میکند و همچنین مالکیت تمام واحدهای ارزی را در زمان مشخص تأیید میکند. به عنوان سابقه کل معاملات کریپتوکارنسی تا به امروز، بلاک چین دارای یک محدودیت است به عبارت دیگر شامل تعداد محدودی تراکنش است که با گذشت زمان افزایش مییابد.
نسخههای کپی بلاک چین در هر گره (Node) از شبکه نرمافزاری کریپتوکارنسی، ذخیره میشوند. شبکه نرمافزاری کریپتوکارنسی همان شبکه مزارع سرور (Server Farms) غیرمتمرکز هستند که توسط افراد خبره حوزه کامپیوتر یا ماینرها، اداره میشوند و به طور مداوم معاملات کریپتوکارنسی را ضبط و تأیید میکنند.
معامله کریپتوکارنسی از نظر فنی نهایی نمیشود تا زمانی که به بلاک چین اضافه شود که معمولاً در عرض چند دقیقه انجام میشود. پس از نهایی شدن معامله، معمولاً این فرایند غیرقابل برگشت است. برخلاف پردازشگرهای پرداخت سنتی، مانند PayPal و کارتهای اعتباری، اکثر کریپتوکارنسیها چیزی به نام عودت وجه (Refund) ندارند، اگرچه برخی از کریپتوکارنسی جدید دارای ویژگیهای اولیه بازپرداخت هستند.
واحدها در طول زمان تأخیر بین شروع معامله و نهایی شدن آن، برای استفاده هیچ کدام از طرفها در دسترس نیستند. در عوض، آنها به نوعی برای مقاصد و اهداف خاصی مصون نگه داشته میشوند؛ بنابراین بلاک چین از هزینههای مضاعف یا دستکاری کد کریپتوکارنسی جلوگیری میکند تا واحدهای ارزی مشابه تکثیر و به چندین گیرنده ارسال شوند.
هر دارنده کریپتوکارنسی دارای یک کلید خصوصی است که هویت آنها را تأیید میکند و به آنها امکان میدهد واحدها را مبادله کنند. کاربران میتوانند به دو صورت کلیدهای خصوصی خود را بسازند یک روش این که از اعداد کامل با طول ۱ تا ۷۸ رقم فرمت شده، استفاده کنند یا از مولد اعداد تصادفی برای ایجاد یک کلید خصوصی استفاده کنند. با داشتن یک کلید، کاربران میتوانند کریپتوکارنسی را تهیه و آن را خرج کنند. بدون کلید، دارنده نمیتواند کریپتوکارنسی خود را خرج یا تبدیل کند.
این یک ویژگی امنیتی حیاتی است که باعث کاهش سرقت و استفاده غیرمجاز میشود، اما همچنان احمقانه است. گم کردن کلید خصوصی معادل این است که با دست خود کیف پولتان را به یک دستگاه زباله سوز بندازید؛ به عبارت دیگر شما میتوانید کلید خصوصی دیگری ایجاد کنید و دوباره کریپتوکارنسی را شروع کنید اما نمیتوانید منابع محافظت شده توسط کلید گمشده قدیمی خود را بازیابی کنید.
بنابراین کاربران باهوش کریپتوکارنسی از کلیدهای خصوصی خود محافظت میکنند و معمولاً آنها را در مکانهای مختلف دیجیتال (که البته به طور کلی برای اهداف امنیتی به اینترنت متصل نمیشوند) و آنالوگ (کاغذ) ذخیره میکنند.
کاربران رمز ارز، دارای کیف پولهایی با اطلاعات منحصر به فرد هستند که کاربران را به عنوان صاحبان موقت واحدهای خود تأیید میکنند. در حالی که کلید خصوصی صحت معامله کریپتوکارنسی را تأیید میکند، کیف پول ارز دیجیتال خطر سرقت برای واحدهایی که استفاده نمیشوند را کاهش میدهد.
کیف پولهای استفاده شده در مبادلات کریپتوکارنسی تا حدی در معرض هک شدن هستند. به عنوان مثال Mt.Gox یک صرافی بیت کوین مستقر در ژاپن بود که چند سال قبل از بازار خارج شد و اعلام ورشکستگی کرد، زیرا هکرها به طور سیستماتیک بیش از ۴۵۰ میلیون دلار بیت کوین مبادله شده از طریق سرورها را تخلیه کردند.
کیف پولها را میتوان در فضای ابری، هارد دیسک داخلی یا دستگاه ذخیرهسازی خارجی ذخیره کرد. صرف نظر از نحوه ذخیره کیف پول، حداقل داشتن یک نسخه پشتیبان، اکیداً توصیه میشود. توجه داشته باشید که تهیه نسخه پشتیبان از کیف پول، واحدهای واقعی کریپتوکارنسی را کپی و تکثیر نمیکند بلکه فقط از سابقه وجود آنها و مالکیت فعلی آنها بکاپ میگیرد.
ماینرها به عنوان نگهدارنده رکوردهای معاملات رمز ارزها برای جوامع کریپتوکارنسی و داوران غیرمستقیم ارزش ارزها فعالیت میکنند. ماینرها از مقدار زیادی قدرت محاسباتی استفاده میکنند. کار آنها اغلب در مزارع سرور خصوصی متعلق به مجموعههای استخراج، متشکل از دهها نفر انجام میشود.
آنها از روشهای کاملاً فنی برای بررسی کامل بودن، صحت و امنیت زنجیره بلوک ارزها استفاده میکنند. دامنه عملیات بیشباهت به جستجوی اعداد اول جدید نیست که همچنین به مقادیر فوقالعادهای از قدرت محاسباتی نیاز دارد.
ماینرها به صورت دورهای کپیهای جدیدی از بلاک چین ایجاد میکنند و معاملات اخیراً تأیید نشده قبلی را که در نسخههای قبلی بلاک چین وجود ندارد، اضافه میکنند و به طور مؤثر این تراکنشها را تکمیل میکنند. هر معاملهای که اضافه میشود به عنوان یک بلوک شناخته میشود. بلوکها شامل تمام معاملات انجام شده از زمان ایجاد آخرین نسخه جدید بلاک چین هستند.
اصطلاح ماینرها به این واقعیت مربوط میشود که کار ماینرها به معنای واقعی کلمه، سرمایه را به شکل واحدهای جدید کریپتوکارنسی ایجاد میکند. در حقیقت، هر نسخه بلاک چین تازه ایجاد شده، دارای پاداش پولی دو قسمتی است: تعداد ثابتی از واحدهای کریپتوکارنسی تازه استخراج شده و تعداد متغیری از واحدهای موجود که از هزینههای معاملات اختیاری پرداخت شده توسط خریداران جمعآوری شدهاند (معمولاً کمتر از ۱٪ از ارزش معامله).
شایان ذکر است که زمانی، ماینرها برای استخراج رمز ارزها صرفاً با هزینه برای منابع برق و سختافزارهای قدرتمند میتوانستند یک تجارت پرسود برای خود ایجاد کنند اما امروزه برای علاقهمندان به این کار، بدون هزاران دلار سرمایهگذاری در تجهیزات حرفهای، عملیات ماینینگ شدنی نیست.
اگرچه کارمزد معاملات به فروشندگان تعلق نمیگیرد، ماینرها مجاز هستند در هنگام ایجاد بلاک چینهای جدید، معاملات با کارمزد (fee-loaded) را نسبت به معاملات بدون کارمزد (fee-free) در اولویت قرار دهند، حتی اگر معاملات بدون کارمزد اول انجام شود.
این به فروشندگان انگیزهای میدهد تا بیشتر به دنبال معاملات با کارمزد باشند، زیرا با این کار سریعتر به پول میرسند، بنابراین معاملات با کارمزد معمولاً رایجتر هستند. اگرچه از نظر تئوری معاملات قبلاً تأیید نشده یک نسخه جدید بلاک چین، کاملاً بدون کارمزد است، اما چنین چیزی تقریباً هرگز در عمل اتفاق نمیافتد.
از طریق دستورالعملهای موجود در کد منبع، کریپتوکارنسی به طور خودکار با مقدار توان استخراج که برای ایجاد نسخههای جدید بلاک چین کار میکند، سازگار میشود. با افزایش قدرت استخراج، تولید کپی از بلاک چین مشکلتر میشود و برعکس.
هدف این است که فاصله متوسط بین ایجاد بلاک چینهای جدید را در یک سطح از پیش تعیین شده، ثابت نگه دارد. به عنوان مثال این عدد برای بیت کوین ۱۰ دقیقه است.
اگرچه عملیات ماینینگ به صورت دورهای، واحدهای کریپتوکارنسی جدیدی تولید میکند اما بیشتر رمز ارزها به گونهای طراحی شدهاند که عرضه محدودی داشته باشند که این ضامن اصلی ارزش آنهاست.
به طور کلی، ماینرها با گذشت زمان، کمتر واحد جدیدی را به ازای بلاک چین جدید دریافت میکنند. سرانجام، ماینرها فقط کارمزد معاملات را برای کارشان دریافت میکنند، البته این اتفاق هنوز در عمل رخ نداده و ممکن است تا مدتهای زیادی رخ ندهد.
به هر حال در صورت ادامه روند فعلی، ناظران پیشبینی میکنند که آخرین واحد بیت کوین، زمانی در اواسط قرن ۲۲ استخراج خواهد شد. بنابراین رمز ارزها عرضه محدود دارند و بیشتر شبیه فلزات گرانبها مانند طلا هستند تا ارزهای فیات که از نظر تئوری منابع نامحدودی از آنها وجود دارد.
اکثریت قریب به اتفاق رمز ارزها از طریق بازارهای کریپتو معامله میشوند. اینها مکانهای مجازی برای مبادلات هستند. بازار کریپتو حاوی مهمترین اطلاعات مربوط به توکنها، قیمت، حجم و ترندهای بازار است. بازار ارزهای رمزنگاری شده تنها برای سرمایهگذاران باتجربه نیست بلکه برای مبتدیانی که میخواهند ماجراجویی خود را با رمز ارزها شروع کنند نیز ایجاد شده است.
بازار رمز ارزها، هم برای کوین (Coin) و هم برای توکن (Token) نرخ مبادله ارز را تعیین میکنند. نرخ کریپتوکارنسی معمولاً به عملکرد فروشندگان و خریداران بستگی دارد. همچنین عوامل دیگری نیز وجود دارند که میتوانند قیمت را تحت تأثیر قرار دهند.
بازارهای رمز ارز به شما امکان خرید ارزهای دیجیتال و فروش آنها را میدهند. در اصل، عملیات در این بازارها مشابه بورسهای عادی سهام است. با این تفاوت که در بورس سهام، سرمایهگذاران داراییها، سهام یا مشتقات را میخرند و میفروشند تا از نوسانات نرخ ارز خود سود ببرند.
با این حال، در بازارهای کریپتوکارنسی، معامله گران از جفت کریپتوکارنسی (Cryptocurrency Pairs) برای استفاده از نرخ ارزهای بسیار ناپایدار استفاده میکنند.
بیت کوین به عنوان گستردهترین رمز ارز، از فوریه سال ۲۰۲۰، در ایالات متحده، ژاپن، انگلیس، کانادا و سایر کشورهای پیشرفته قانونی شد. در بازارهای نوظهور، وضعیت حقوقی بیت کوین هنوز به طرز چشمگیری متغیر است. چین، بیت کوین را بشدت محدود کرده است بدون اینکه هولدینگهای بیت کوین را جریمه کند.
هند تجارت بانکها با بیت کوین را ممنوع کرده است و وضعیت کلی رمز ارزها در این کشور مشخص نیست. به طور کلی، قوانین بیت کوین در هر کشور باید جداگانه مورد بررسی قرار بگیرد.
نکته قابل توجه این است که در مواردی که بیت کوین قانونی است، بیشتر قوانین در مورد داراییهای دیگر، در مورد بیت کوین نیز اعمال میشود. مثلاً قوانین مالیاتی که اکثر مردم را به دردسر میاندازد. برای اهداف مالیاتی، بیت کوین بیشتر به عنوان دارایی تلقی میشود تا پول. بیت کوین به طور کلی به عنوان پول قانونی و رایج محسوب نمیشود.
برای راحتی شما کاربران عزیز، دو روش برای دانلود مقالات در سایت قرار داده شده است.
دانلود مقاله با عضویت در سایت علی اصغر شکرشکن
دریافت فایل PDF مقاله با پر کردن فرم زیر
"*" indicates required fields
چقدر این مقاله مفید بود؟
بر روی یک ستاره کلیک کنید تا امتیاز شما مشخص شود!
میانگین امتیاز 4 / 5. تعداد آرا: 4
اولین نفری باشید که به این مقاله امتیاز میدهید