تاثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی

تاثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی

خلاصه : 

هدف اصلی این تحقیق « تاثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی » بود. قلمرو مکانی این تحقیق شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و قلمرو زمانی سال های بین 1395 تا 1399 بوده است. تحقیق حاضر در زمرة تحقیقات کاربردی قرار دارد، چنانچه طبقه بندی انواع تحقیقات بر اساس ماهیت و روش را مدنظر قرار گیرد، روش تحقیق حاضر از لحاظ ماهیت در زمرة تحقیقات توصیفی قرار داشته و از نظر روش نیز در دستة تحقیقات علت-معلولی محسوب می گردد. در اين پژوهش براي جمع آوري داده ها و اطلاعات، از روش كتابخانه اي استفاده شد. در بخش داده هاي پژوهش از طريق جمع آوري داده هاي شركت هاي نمونه با مراجعه به صورت هاي مالي، يادداشت هاي توضيحي و ماهنامه بورس اوراق بهادار انجام پذيرفت. بر اساس روش حذف سیستماتیک تعداد 102 شرکت به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. به منظور توصيف و تلخيص داده‌هاي جمع آوري شده از آمار توصيفي و استنباطي بهره گرفته شده  است. به منظور تحليل داده‌ها ابتدا پیش آزمون های ناهمسانی واریانس، آزمون F لیمر، آزمون هاسمن و سپس از آزمون رگرسیون لاجستیک برای تایید و رد فرضیه های تحقیق (نرم افزار ایویوز) استفاده گرديده است. نتایج تحقیق نشان داد بین افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی رابطه معنادار وجود دارد. کیفیت حسابرسی داخلی بر رابطه بین افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی تاثیرگذار است.

اصل مقاله

استادیار

دکتر زهره حاجیها

نویسنده

دکتر علی اصغر شکرشکن

ویراستار

مهندس الهه شکرشکن

برای دانلودPDF مقاله به پایین صفحه مراجعه کنید.

چکیده

هدف اصلی این تحقیق « تاثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی » بود. قلمرو مکانی این تحقیق شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و قلمرو زمانی سال های بین 1395 تا 1399 بوده است.

تحقیق حاضر در زمرة تحقیقات کاربردی قرار دارد، چنانچه طبقه بندی انواع تحقیقات بر اساس ماهیت و روش را مدنظر قرار گیرد، روش تحقیق حاضر از لحاظ ماهیت در زمرة تحقیقات توصیفی قرار داشته و از نظر روش نیز در دستة تحقیقات علت-معلولی محسوب می گردد.

در اين پژوهش براي جمع آوري داده ها و اطلاعات، از روش كتابخانه اي استفاده شد. در بخش داده هاي پژوهش از طريق جمع آوري داده هاي شركت هاي نمونه با مراجعه به صورت هاي مالي، يادداشت هاي توضيحي و ماهنامه بورس اوراق بهادار انجام پذيرفت. بر اساس روش حذف سیستماتیک تعداد 102 شرکت به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. به منظور توصيف و تلخيص داده‌هاي جمع آوري شده از آمار توصيفي و استنباطي بهره گرفته شده  است. به منظور تحليل داده‌ها ابتدا پیش آزمون های ناهمسانی واریانس، آزمون F لیمر، آزمون هاسمن و سپس از آزمون رگرسیون لاجستیک برای تایید و رد فرضیه های تحقیق (نرم افزار ایویوز) استفاده گرديده است. نتایج تحقیق نشان داد بین افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی رابطه معنادار وجود دارد. کیفیت حسابرسی داخلی بر رابطه بین افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی تاثیرگذار است.

واژگان کلیدی: کیفیت حسابرسی داخلی، افشای مدیریت ریسک، کنترل داخلی

1- مقدمه

کنترل های داخلی یکی از مکانیزم های متعددی است که واحدهای تجاری برای کنترل شرکت ها برای گزارشگری مسأله نمایندگی مورد استفاده قرار می دهند (لاتریدیس ٬ 2011). کنترل داخلی انگیزه اقتصادی دارند و مطالعات نشان داده اند که کنترل داخلی هزینه های نمایندگی را کاهش می دهد.

این یافته ها بر این فرض مبتنی است که تهیه اطلاعات اضافی برای کارگمار ( سهامداران) در مورد رفتار نماینده (مدیریت) عدم تقارن اطلاعاتی و ریسک سرمایه گذار را کاهش و محافظه کاری را افزایش داده و این خود منجر به کاهش هزینه سرمایه می شود (لی ٬ 2009).

یافته های پژوهش های دیگر پژوهشگران نشان می دهد که ضعف در کنترل های داخلی با کاهش محافظه کاری از یک سو و افزایش مدیریت سود از سوی دیگر همراه است مدیریت سود، به ویژه دستکاری سود توسط انرون، ورلدکام و… شکلی (گیولی و هاین ٬ 2000). از مسأله نمایندگی است که از جمله انگیزه های تدوین قانون ساربینز آکسلی به شمار می رود. این قانون شرکت ها را ملزم به ارزیابی و افشای اثربخشی کنترل های داخلی حاکم بر گزارشگری مالی نموده است. این قانون تلاشی در راستای کاهش تقلب و بازگرداندن یکپارچگی به فرآیند گزارشگری مالی بوده است. در ایران نیز دستورالعمل کنترل های داخلی مصوب سازمان بورس و اوراق بهادار شرکت ها را ملزم به ارزیابی و گزارش کنترل های داخلی نموده است.

در ادبیات بین المللی در مورد مدیریت ریسک یکپارچه استدلال میشود که سازمانها میتوانند عملکرد خود را با بکارگیري مدیریت ریسک یکپارچه بهبود بخشند. طراحی و توسعه سیستمهاي مدیریت ریسک یکپارچه میتواند در جهت کاهش هزینه هاي مستقیم و غیرمستقیم، هزینه هاي مالی، تنوع درآمد و همچنین تغییرات منفی در بازارهاي مالی مورد استفاده قرارگیرد (فلوریو و لئونی، 2016 ؛ رضایی و فیروزعلیزاده، 1395 .)مدیریت ریسک به معناي شناسایی و کاهش دادن میزان خطرها در جهت تقویت و ارتقاي اثربخشی فعالیتهاي سازمان میباشد.

وجود عواملی نظیر پیچیدگی هاي محیط کسب وکار، مواجهه شرکت با ریسکهاي مختلف، و تأثیري که این ریسکها بر عملکرد شرکت و بازده ذینفعان دارد، نهادهاي نظارتی و شرکتها را بر آن داشت تا راه حلی براي مواجهه صحیح با اینگونه ریسک ها بیندیشند که ازجمله مهمترین این اقدامات ایجاد واحدهاي حسابرسی داخلی در شرکتها میباشد. در ایران نیز سازمان بورس اوراق بهادار پروژه بهبود نظام راهبري شرکتی را در دستور کار خود قرار داده است که تشکیل واحد حسابرسی داخلی در راستاي الزامات دستورالعمل کنترلهاي داخلی ناشران بورسی و فرابورسی از آن جمله میباشد.

. مدیریت ریسک واحد تجاري فرآیندي است که توسط هیئت مدیره و مدیران ارشد به کار گرفته میشود تا بدان وسیله استراتژي شرکت تعریف شود، رویدادهایی که واحد تجاري را تحت تأثیر قرار میدهند شناسایی شوند، ریسکهاي مربوطه شناسایی و مدیریت شده و اطمینان معقولی از دستیابی واحد تجاري به اهدافش فراهم کنند (رامنی و استانبارت ، 2012). توجه به بیانات فوق دراین پژوهش به دنبال بررسی چگونگی تاثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی هستیم.

2- مبانی نظری

الرشیدی و همکاران (2021) در مطالعات خود دریافتند کیفیت حسابرسی داخلی به طور مثبت و به طور قابل‌توجهی مرتبط با افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی است. شواهد نشان می‌دهند که مولفه‌های شاخص کیفیت حسابرسی داخلی که متشکل از بسیاری از عوامل بحرانی است، از نقش حسابرسی داخلی در ارائه تضمین بر اثربخشی مدیریت ریسک و کنترل داخلی پشتیبانی می‌کند.

به عنوان مثال، حضور تابع حسابرسی داخلی خانگی تعهد شرکت‌ها نسبت به شیوه‌های حکمرانی خوب را نشان می‌دهد, همانطور که حسابرسی داخلی خانگی قادر به ارایه پوشش بیشتر از حوزه حسابرسی می‌باشد. علاوه بر این، دخالت کمیته حسابرسی در بررسی برنامه حسابرسی داخلی و ارایه تاییدیه در مورد منشور حسابرسی به شدت در اعطای استقلال بیشتر به کارکرد حسابرسی داخلی مورد نیاز است.

با توجه به ترکیب تکنیک تضمین کیفیت در فعالیت‌های حسابرسی داخلی، به حسابرسی داخلی کمک می‌کند تا از بروز کمبودهای مواد جلوگیری شود. چئن و همکاران (2017 ) به بررسی تاثیر مدیریت ریسک و تکنولوژي اطلاعات بر عملکرد حسابرسی داخلی پرداختند. نتایج نشان دارد مدیریت ریسک و اثر بخشی برنامه ریزي منابع سازمانی بر عملکرد حسابرسی داخلی تاثیر دارد همچنین اهمیت شایستگی حسابرسان داخلی در بهبود عملکرد IA بیشتر است.

. داگتري و همکاران (2016) به بررسی کیفیت حسابرسی داخلی و کیفیت گزارشگري مالی تحت تاثیر استقلال و صلاحیت پرداختند. نتایج نشان داد استقلال و صلاحیت از عوامل موثر بر کیفیت حسابرسی و گزارشگري مالی می باشد. لقاب و عباس (2013) رابطه بین ویژگی هاي حسابرسی داخلی و حق الزحمه حسابرسی را در شرکتهاي یونانی بررسی کردند. نتایج تحلیل انجام شده با استفاده از اطلاعات پرسشنامه اي نشان داد که حق الزحمه پایین تر حسابرسی مستقل با حمایت مدیران ارشد از حسابرسان داخلی و کیفیت بیشتر عملکرد آنها همراه است.

سوبل(2011 )از نتایج این تحقیق استنباط کرد که فرصتهایی براي مشارکت بیشتر حسابرسان داخلی در اطمینان دهی نسبت به مدیریت ریسک، ارزیابی ریسکهاي استراتژیک، آموزش مدیریت و کمیته حسابرسی در خصوص مفاهیم مدیریت ریسک وجود دارد. زوان و همکاران (2011) نشان دادند مشارکت بالای حسابرسان داخلی در مدیریت ریسک بنگاه، بر اشتیاق آنان براي گزارشگري وقوع شکست دررویه مدیریت ریسک به کمیته حسابرسی موثر است.

همچنین اینطور استنباط شد که ارتباط قوي بین حسابرسی داخلی و کمیته حسابرسی اشتیاق آنان به گزارشگري را افزایش نمی دهد. از دیگر یافته هاي این پژوهش، به کارگیري مدیریت ریسک بنگاه توسط تعدادرو به رشدي از شرکت می باشد. کاستانیرا و همکاران  (2009) به این نتیجه رسیدند که ارتباطی قوي (اما نه چندان عمده) بین برنامه ریزي سالانه حسابرسی مبتنی بر ریسک و واحدهاي خصوصی، صنعت مالی و بزرگ وجود دارد و در برنامه ریزي هر کار حسابرسی، به کارگیري رویکرد مبتنی بر ریسک به طور مثبت با اندازه واحد، مرتبط است. مران جوری و جلالی (1400) به بررسی تاثیر کیفیت حسابرسی بر احتمال افشای ضعف کنترل داخلی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، پرداختند.

در پژوهش حاضر از متغیر اندازه حسابرس و گزارشات حسابرس، به عنوان ابعاد کیفیت حسابرسی استفاده شده است.

همچنین با استفاده از روش حذف سیستماتیک از داده های ۱۴۴ شرکت طی سال های ۱۳۹۲ الی ۱۳۹۸ برای نمونه آماری انتخاب شد . پس از اطمینان یافتن از برازش قابل قبول الگوهای اندازه گیری و ساختاری پژوهش، نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها با استفاده از روش رگرسیون پروبیت، بیانگر این است که احتمال اینکه یک شرکت، ضعف در کنترل داخلی را گزارش کند با نوع گزارش حسابرس، رابطه مثبت دارد.

همچنین احتمال اینکه یک شرکت، ضعف در کنترل داخلی را گزارش کند با اندازه حسابرس، رابطه منفی دارد. محسنی نیا و باباجانی (1399) به بررسی تأثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر کیفیت گزارشگری مالی و عدم تقارن اطلاعاتی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. نمونۀ آماری شامل 100 شرکت برای سال مالی 1397 است.

به‌منظور آزمون فرضیه‌ها از الگوی معادلات ساختاری بهره گرفته شده است. در این رابطه، متغیر «کیفیت حسابرسی داخلی» در چهار بخش شامل صلاحیت، استقلال، اجرای عملیات و سایر معیارها و متغیر «کیفیت گزارشگری مالی» در سه بخش شامل قابلیت اتکا، مربوط‌بودن و به‌موقع‌بودن طبقه‌بندی شد که با لحاظ‌کردن متغیر «عدم تقارن اطلاعاتی»، تعداد 16 فرضیه تدوین شد.

نتایج پژوهش، حاکی از آن است که «کیفیت حسابرسی داخلی» بر دو متغیر «کیفیت گزارشگری مالی» و «عدم تقارن اطلاعاتی» در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، تأثیر معناداری نداشته است؛ ازاین‌رو لازم است توجه جدی‌تری به مقولۀ کیفیت حسابرسی داخلی انجام شود و با اتخاذ سازوکارهای مناسب، زمینۀ ارتقای هرچه بیشتر کیفیت واحد حسابرسی داخلی شرکت‌ها فراهم شود. مشایخی و همکاران (1395) تاثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر حق الزحمه حسابرسی مستقل را بررسی کردند.

نتایج حاکی از این است که صلاحیت حسابرسی داخلی یعنی مدت تصدي و حضور آن در شرکت با حق الزحمه حسابرسی رابطه معنادار منفی داشته و مهارتهاي محاسباتی و IT ،مدارك حرفه اي و علمی، مدت ساعات آموزشی با حق الزحمه حسابرسی رابطه اي ندارند.

آژنگ و همکاران (1394 ) نقش حسابرسان داخلی در مدیریت ریسک را بررسی کردند. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر اینست که توجه حسابرسان داخلی به ریسکهایی که واحد تجاري عموماً با آنها روبروست اندك می باشد و حسابرسان داخلی توجه بیشتري به ریسکهاي مربوط به رعایت قوانین و مقررات و استانداردهاي گزارشگري دارند.

همچنین تفاوت معناداري درخصوص اقدامات واکنشی حسابرسان داخلی به ریسکهاي مربوطه بین شرکتهاي مالی و غیر مالی مشاهده نشد. نیک بخت و معاذي نژاد (1393) به بررسی عوامل موثر بر اتکا به کار حسابرسان داخلی پرداختند .

نتایج حاکی از آن بود که 4 عامل موثر صلاحیت حرفه اي، کیفیت کار انجام شده، مراقبت حرفه اي و سطح ریسک ذاتی رابطه مثبت و معناداري با اتکا به کار حسابرسان داخلی دارد و مهمترین و اساسی ترین عامل هم مراقبت حرفه اي می باشد. حاجیها و رفیعی (1393) به بررسی نقش کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی بر بهنگام بودن گزارش حسابرس مستقل پرداختند. نتایج حاکی از رابطه معکوس بین بیطرفی و قدمت با تاخیر حسابرسی مستقل و عدم رابطه معنی دار متغیر اندازه واحد حسابرسی داخلی با این متغیر بوده است.

3- روش شناسی تحقیق

روش پژوهش این تحقیق از نظر از نوع همبستگی است. جامعه آماري پژوهش را کلیه شرکتهاي پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بود. با استفاده از روش حذف سیستماتیک تعداد 102 شرکت انتخاب گردید. داده هاي مورد نیاز تحقیق از طریق صورتهاي مالی ارائه شده به سازمان بورس و همچنین اطلاعات مربوط به سهام شرکت در بازار بورس اوراق بهادار، بدست خواهد آمد.

در این تحقیق براي تدوین ادبیات و پیشینه تحقیق، از روش کتابخانه اي استفاده شد. و براي آزمون فرضیه هاي تحقیق از اطلاعات مندرج در صورتهاي مالی و یادداشتهاي همراه شرکتها و اطلاعات بازار از طریق نرم افزار ره آورد نوین، کتابخانه سازمان بورس و آرشیو سایتهاي بورس، و سایت سازمان بورس اوراق بهادار تهران (سایت کدال) استفاده شد. سپس به منظور تجزیه و تحلیل آماري اطلاعات حاصله، از نرم افزار Eviews استفاده گردید.

فرضیه های تحقیق

بین افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی رابطه معنادار وجود دارد.

کیفیت حسابرسی داخلی بر رابطه بین افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی تاثیرگذار است.

مدل تحقیق

جهت آزمون فرضیه های تحقیق از مدل لاجیستیک به شرح زیر استفاده می شود:

ICit = a0 + a1IAit + a2RMDit + a3RMDit * IAit + a4SIZEit + a5LEVit + a6GROWTHit + ∈

که در مدل ICit فوق  همان متغیر کنترل داخلی تحقیق می باشد که در این پژوهش به پیروی از مقاله گاه و لی (2011) از شاخص ضعف سیستم کنترل داخلی در نامه مدیریت استفاده شده است. بدین صورت که اگر شرکت حداقل یک ضعف در سیستم کنترل داخلی داشته باشد عدد 1 و درغیر اینصورت عدد صفر درنظر گرفته می شود.

IAit متغیر حسابرس داخلی اگر شرکت حسابرس داخلی داشته باشد عدد 1 ودرغیر اینصورت عدد 0 به آن تعلق خواهد گرفت. RMDit افشای مدیریت ریسک که تمام متغیرهای زیر در گزارش هیات مدیره موجود می باشد که در صورت وجود هر یک از مولفه های بالا عدد یک و در غیراینصورت عدد صفر.

در این تحقیق از تقسیم “اقلام افشا شده به کل اقلام افشای ریسک” برای اندازه گیری متغیر افشای مدیریت ریسک استفاده می شود. SIZEit اندازه شرکت برابر است با لگاریتم طبیعی دارایی های شرکت. LEVit اهرم مالی برابر است با نسبت کل بدهی ها به کل دارایی های شرکت، GROWTHit رشد فروش برابر است با تفاوت بین فروش سال جاری نسبت به فروش سال قبل تقسیم بر فروش سال قبل.

4- یافته ها

در روش­های توصیفی تلاش بر آن است تا با ارائه جدول و استفاده از ابزارهای آمار توصیفی نظیر شاخص­های مرکزی و پراکندگی، به توصیف داده­های تحقیق پرداخته شود، تا این امر به شفافیت موضوع کمک کند. آمار توصیفی متغیرهای تحقیق در جدول 1 آمده است.

جدول ‏1- آماره توصیفی متغيرهاي تحقیق

نام متغیر

حداقل

حداکثر

میانگین

میانه

انحراف معیار

چولگی

کشیدگی

 

کنترل داخلی

0

1

0/452

0

0/192

0/803-

2/885

 

افشای ریسک

0

1

0/270

0

0/251

1/763

5/691

 

حسابرس داخلی

0

1

0/635

1

0/119

0/808-

5/192

 

اهرم مالی

0/058

0/951

0/615

0/663

0/657

2/891

12/525

 

اندازه شرکت

10/908

14/916

12/448

12/306

1/169

0/675

2/716

 

رشد فروش

0/867-

0/873

0/279

0/156

0/718

2/872

14/357

 

تعداد مشاهدات

510

 

با توجه به اينكه از روش داده هاي پنل براي آزمون فرضيه هاي پژوهش استفاده مي كنيم، تعداد مشاهدات سال- شركت بر اساس داده هاي تركيبي متوازن، 510 مشاهده بوده است. مقدار میانگین متغیر کنترل داخلی عدد  0/452 ، افشای ریسک عدد 0/270، رشد فروش عدد 0/279 ، اهرم مالی عدد 0/615 و اندازه شرکت عدد 12/448 می باشد که نشان می دهد بیشتر داده ها حول این نقطه تمرکز یافته اند.

آزمون F لیمر

همانطور که در بالا بیان شد برای تخمین بهترین مدل با استفاده از یکی از روش های اثرات مشترک، اثرات ثابت و اثرات تصادفی، از آزمون F لیمر و در صورت لزوم از آزمون هاسمن استفاده می شود. در ابتدا برای انتخاب بین روش داده های ترکیبی و روش داده های تابلویی از آزمون F لیمر استفاده شده است و فرضیه های آن به صورت زیر می باشد:

H0 = روش داده های ترکیبی

  H1 = روش داده های تابلویی

برای انتخاب از بین دو نوع الگو برآورد(تلفیقی و پانل) نخست آزمون اف لیمر را برازش می کنیم.در داده های تلفیقی فرض بر این است که عرض از مبداها با هم برابراند و در الگوی پانل فرض بر این است که حداقل یکی از مبدا ها با بقیه متفاوت است. در آزمون اف لیمر، اگر فرضیه صفر رد نشود از الگوی تلفیقی برای برازش داده ها استفاده می کنیم. با توجه به اینکه P-value  بدست آمده از آزمون F لیمر در فرضیه های پژوهش کوچکتر از 5 درصد است، به منظور برآورد این مدل ها از مدل داده های پانل (Panel) استفاده خواهد شد. نتایج کامل این آزمون در پیوست در انتهای پایان نامه نشان داده شده است.

جدول 2- نتایج آزمون F لیمر

آماره آزمون

درجه آزادی

سطح معنی داری

نتیجه آزمون

6/603251

(101/41)

0/0036

Panel

آزمون هاسمن

بعد از این که مشخص شد ناهمگنی در مقاطع وجود دارد و تفاوت های فردی قابل لحاظ کردن است و روش داده های ترکیبی برای برآورد مدل پژوهش مناسب است، باید مشخص شود که خطای تخمین، ناشی از تغییر در مقاطع است یا این که در طی زمان رخ داده است. در نحوه در نظر گرفتن چنین خطاهایی با دو اثر ثابت و اثر تصادفی استفاده می شود. در آزمون هاسمن ، فرضیه صفر آن مبتنی بر تصادفی بودن خطاهای برآوردی است که نتایج آن در جدول زیر انعکاس یافته است.

جدول 3- آزمون هاسمن براي تعيين مدل اثرات ثابت يا تصادفي

آزمون

مقدار آماره آزمون

درجه آزادی

سطح معناداری

روش

هاسمن

3/648174

6

0/0062

اثرات ثابت

*سطح خطای 5 درصد

با توجه به نتایج آزمون انجام شده (هاسمن) احتمال بدست آمده کمتر از 5 درصد بوده و بنابراین باید در مدل رگرسیونی مربوطه از روش اثرات ثابت استفاده شود.

بررسی ناهمسانی واریانس

جدول 4- نتایج آزمون ناهمسانی آرچ LM مدل تحقیق

آزمون

شرح

مقدار آماره

سطح معناداری

آرچ

F-statistic

0/603251

0/1812

*سطح خطای 5 درصد

با توجه به جدول 4-آماره F آزمون در سطح 5 درصد معنادار نیست، بنابراین فرض همسانی واریانس تایید شده و ناهمسانی واریانس جملات اخلال رد می شود.

آزمون رگرسیون فرضیه های تحقیق

جدول 5- آزمون رگرسیون و معناداری مدل

نام متغیر

ضرایب برآوردی

انحراف برآورد

آماره t

سطح معناداری

عرض از مبدا

0/393

0/139

2/827

0/0518

افشای مدیریت ریسک

0/102

0/025

4/071

0/0351

کیفیت حسابرسی داخلی

0/522

0/101

5/168

0/0126

کیفیت حسابرسی داخلی*افشای مدیریت ریسک

0/355

0/315

1/126

0/0411

اهرم مالی

0/685-

0/102

6/715-

0/0069

اندازه شرکت

0/306

0/075

4/085

0/0398

رشد فروش

0/373

0/051

7/313

0/0025

دوربین واتسون

ضریب تعیین

ضریب تعیین تعدیل شده

آماره F

سطح معناداری

1.8

0/56

0/54

53/75494

0/000**

آزمون دوربین واتسون :

آماره دوربین واتسون پس از برآورد ضرایب، مقدار 1/8 را نشان می‌دهد که به معنی عدم وجود همبستگی پیاپی در جزء اخلال می‌باشد. نتیجتاً مشکل خودهمبستگی سریالی در این فرضیه مشاهده نمی‌شود.

آماره F فيشر:

با توجه به سطح معنی­داری آماره F محاسبه شده (0.0000)، می­توان ادعا نمود که مدل رگرسیونی برازش شده معنادار است.

ضريب تعيين تعدیل شده (R2):

با توجه به ضریب تعیین مدل برازش شده می­توان ادعا نمود، حدود 54 درصد از تغییرات در متغیر وابسته مدل (کنترل داخلی) توسط متغیرهای مستقل توضیح داده می­شود.

نتیجه فرضیه اول تحقيق:

H0 : بین افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی رابطه معنادار وجود ندارد.

H1 : بین افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی رابطه معنادار وجود دارد.

ضریب برآوردی متغیر مستقل افشای مدیریت ریسک در جدول بالا نشان­دهنده وجود رابطه مثبت و معني­دار میان افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی در سطح خطای 0.05 است. زیرا میزان p-value محاسبه شده برای ضریب این متغیر مستقل تحقیق، كمتر از 0.05 بدست آمده است. لذا فرض H0 رد و فرض H1 تأييد می­شود. بنابراین می­توان گفت در سطح اطمینان 95% بین افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی رابطه معنادار وجود دارد.

نتیجه فرضیه دوم تحقيق:

H: کیفیت حسابرسی داخلی بر رابطه بین افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی تاثیرگذار نیست.

H1 : کیفیت حسابرسی داخلی بر رابطه بین افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی تاثیرگذار است.

ضریب برآوردی متغیر کیفیت حسابرسی داخلی در جدول بالا نشان­دهنده وجود رابطه مثبت و معني­دار میان کیفیت حسابرسی داخلی و کنترل داخلی در سطح خطای 0.05 است. زیرا میزان p-value محاسبه شده برای ضریب این متغیر مستقل تحقیق، كمتر از 0.05 بدست آمده است.

ضریب برآوردی متغیر اثر تعاملی کیفیت حسابرسی داخلی * افشای مدیریت ریسک در جدول بالا نشان­دهنده وجود رابطه مثبت و معني­دار میان اثر تعاملی کیفیت حسابرسی داخلی * افشای مدیریت ریسک با کنترل داخلی در سطح خطای 0.05 است. زیرا میزان p-value محاسبه شده برای ضریب این متغیر مستقل تحقیق، كمتر از 0.05 بدست آمده است. لذا فرض H0 رد و فرض H1 تأييد می­شود. بنابراین می­توان گفت در سطح اطمینان 95% کیفیت حسابرسی داخلی بر رابطه بین افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی تاثیرگذار است.

5- نتیجه گیری و بحث

هدف اصلی این تحقیق « تاثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی » بود. قلمرو مکانی این تحقیق شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و قلمرو زمانی سال های بین 1395 تا 1399 بوده است.

. تحقیق حاضر در زمرة تحقیقات کاربردی قرار دارد، چنانچه طبقه بندی انواع تحقیقات بر اساس ماهیت و روش را مدنظر قرار گیرد، روش تحقیق حاضر از لحاظ ماهیت در زمرة تحقیقات توصیفی قرار داشته و از نظر روش نیز در دستة تحقیقات علت-معلولی محسوب می گردد. در اين پژوهش براي جمع آوري داده ها و اطلاعات، از روش كتابخانه اي استفاده شد. در بخش داده هاي پژوهش از طريق جمع آوري داده هاي شركت هاي نمونه با مراجعه به صورت هاي مالي، يادداشت هاي توضيحي و ماهنامه بورس اوراق بهادار انجام پذيرفت.

بر اساس روش حذف سیستماتیک تعداد 102 شرکت به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. به منظور توصيف و تلخيص داده‌هاي جمع آوري شده از آمار توصيفي و استنباطي بهره گرفته شده  است. به منظور تحليل داده‌ها ابتدا پیش آزمون های ناهمسانی واریانس، آزمون F لیمر، آزمون هاسمن و سپس از آزمون رگرسیون لاجستیک برای تایید و رد فرضیه های تحقیق (نرم افزار ایویوز) استفاده گرديده است.

نتایج تحقیق نشان داد بین افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی رابطه معنادار وجود دارد. کیفیت حسابرسی داخلی بر رابطه بین افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی تاثیرگذار است. با افزایش حیطه ي اختیارات و سطح گزارشدهی واحد حسابرسی داخلی، بهبود محتواي گزارش هاي حسابرسی داخلی از لحاظ ارائه ي نقاط ضعف و پیشنهادهاي با اهمیت و ندادن مسئولیتهاي اجرایی و عملیاتی به حسابرسان داخلی، شناسایی خطرات و تهدیدات پیرامون شرکت، آنها را تبدیل به فرصتهاي براي دستیابی به اهداف بیشتر می شود.

اثربخشی هنگامی تحقق می یابد که سازمان به نتایج مطلوب خود نائل آید. افزایش شفافیت گزارشهاي حسابرسی تصمیمات سرمایه گذاري مدیران بر اساس اطلاعات گزارش را بهبود می بخشد هر چقدر شفافیت گزارشهاي حسابرسی و کیفیت و کمیت مستندات کار حسابرس داخلی بیشتر باشد به کارگیري رویه هاي حسابداري و تهیه اطلاعات مالی بهبود می یابد. بسیاري از تصمیمات سرمایه گذاري مدیران بر اساس مطالعات گزار ش شده، در واحد تجاري صورت می گیرد. چنانچه این اطلاعات از صحت و درستی لازم برخوردار نباشد، تصمیمات سرمایه گذاري مدیران را تحت الشعاع قرار می  دهد.

هرآنچه سؤال یا مُشکلی در ارتباط با این مقاله دارید لطفاً از طریق دیدگاه در میان بُگذارید، دیدگاه شما بدون پاسخ نخواهد ماند.

دربارۀ من

اینجانب، با توجه به تحصیلات خود در رشته حسابداری تا مقطع دکتری و عضویت در مجامع حرفه‌ای و همچنین در کانون کارشناسان رسمی دادگستری به عنوان کارشناس رسمی با هدف ایجاد بستری بهتر برای انجام انواع خدمات مالی و به اشتراک گذاشتن برخی از تجارب با اهمیت، در حوزه‌های مختلف مالی و مالیاتی، حسابرسی و بالاخص کارشناس رسمی، اقدام به ایجاد این سایت نموده‌ام.
دربارۀ من

کپی با ذکر منبع بدون اشکال می‌باشد

لطفا به این مقاله امتیاز دهید

هرآنچه سؤال یا مُشکلی در ارتباط با این مقاله دارید از طریق دیدگاه در میان بُگذارید، دیدگاه شما بدون پاسخ نخواهد ماند.

دربارۀ من:

اینجانب، علی اصغر شکرشکن با توجه به تحصیلات خود در رشته حسابداری تا مقطع دکتری و عضویت در مجامع حرفه‌ای و همچنین در کانون کارشناسان رسمی دادگستری به عنوان کارشناس رسمی با هدف ایجاد بستری بهتر برای انجام انواع خدمات مالی و به اشتراک گذاشتن برخی از تجارب با اهمیت، در حوزه‌های مختلف مالی و مالیاتی، حسابرسی و بالاخص کارشناس رسمی، اقدام به ایجاد این سایت نموده‌ام.

امید است با همراهی همکاران متخصص خود در مسیر تعریف شده گامی کوچک و موثر برداشته شود.

علی اصغر شکرشکن

کارشناس رسمی دادگستری
تماس با من
کپی با ذکر منبع بلامانع می‌باشد
لطفاً به این مقاله امتیاز دهید

چقدر این مقاله مفید بود؟

بر روی یک ستاره کلیک کنید تا امتیاز شما مشخص شود!

میانگین امتیاز 4.1 / 5. تعداد آرا: 9

اولین نفری باشید که به این مقاله امتیاز می‌دهید

76 / 100
ارسال نظر

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.