علی اصغر شکرشکن

تحلیل محتوای افشا غیر مالی در شرکتهای تولیدی

تحلیل محتوای افشا غیر مالی در شرکتهای تولیدی

خلاصه :

هدف این تحقیق تحلیل محتوای افشای غیرمالی در شرکت‌های تولیدی بوده است. قلمرو مکانی این تحقیق شرکت‌های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و قلمرو زمانی سال‌های بین 1394 تا 1398 بوده است. تحقیق حاضر در زمرۀ تحقیقات کاربردی قرار دارد، چنانچه طبقه‌بندی انواع تحقیقات بر اساس ماهیت و روش را مدنظر قرار گیرد، روش تحقیق حاضر از لحاظ ماهیت در زمرۀ تحقیقات توصیفی قرار داشته و از نظر روش نیز در دستۀ تحقیقات علت معلولی محسوب می‌گردد. در این پژوهش برای جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات، از روش کتابخانه‌ای استفاده شد. در بخش داده‌های پژوهش از طریق جمع‌آوری داده‌های شرکت‌های نمونه با مراجعه به صورت‌های مالی، یادداشت‌های توضیحی و ماهنامه بورس اوراق بهادار انجام پذیرفت. بر اساس روش حذف سیستماتیک تعداد 107 شرکت به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. به منظور توصیف و تلخیص داده‌های جمع‌آوری شده از آمار توصیفی و استنباطی لیمر، F بهره گرفته شده است. به منظور تحلیل داده‌ها ابتدا پیش آزمون‌های ناهمسانی واریانس، آزمون هاسمن و سپس از آزمون رگرسیون چند متغیره برای تایید و رد فرضیه های تحقیق (نرم افزار ایویوز) استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد سودآوری بر افشای غیرمالی شرکت‌ها تاثیرگذار است. عملکرد اجتماعی بر افشای غیرمالی شرکت‌ها تاثیرگذار است.

اصل مقاله

استادیار

دکتر زهره حاجیها

نویسنده

دکتر علی اصغر شکرشکن

ویراستار

مهندس الهه شکرشکن

برای دانلود PDF مقاله به پایین صفحه مراجعه کنید.

چکیده

هدف این تحقیق تحلیل محتوای افشای غیرمالی در شرکت‌های تولیدی بوده است. قلمرو مکانی این تحقیق شرکت‌های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و قلمرو زمانی سال‌های بین 1394 تا 1398 بوده است. تحقیق حاضر در زمرۀ تحقیقات کاربردی قرار دارد، چنانچه طبقه‌بندی انواع تحقیقات بر اساس ماهیت و روش را مدنظر قرار گیرد، روش تحقیق حاضر از لحاظ ماهیت در زمرۀ تحقیقات توصیفی قرار داشته و از نظر روش نیز در دستۀ تحقیقات علت معلولی محسوب می‌گردد. در این پژوهش برای جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات، از روش کتابخانه‌ای استفاده شد. در بخش داده‌های پژوهش از طریق جمع‌آوری داده‌های شرکت‌های نمونه با مراجعه به صورت‌های مالی، یادداشت‌های توضیحی و ماهنامه بورس اوراق بهادار انجام پذیرفت. بر اساس روش حذف سیستماتیک تعداد 107 شرکت به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. به منظور توصیف و تلخیص داده‌های جمع‌آوری شده از آمار توصیفی و استنباطی لیمر، F بهره گرفته شده است. به منظور تحلیل داده‌ها ابتدا پیش آزمون‌های ناهمسانی واریانس، آزمون هاسمن و سپس از آزمون رگرسیون چند متغیره برای تایید و رد فرضیه های تحقیق (نرم افزار ایویوز) استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد سودآوری بر افشای غیرمالی شرکت‌ها تاثیرگذار است. عملکرد اجتماعی بر افشای غیرمالی شرکت‌ها تاثیرگذار است.

واژگان کلیدی: سودآوری، عملکرد اجتماعی، افشای غیرمالی

1- مقدمه

در طول دو دهه گذشته، شیوه‌های گزارش‌دهی شرکتی ، تحت فشار تغییرات قابل توجه در محیط گزارش‌دهی بیرونی شرکت، متنوع شده‌اند. (ابد و همکاران، 2016). برای مواجهه با نوسانات بازار سرمایه و چالش‌های توسعه پایدار، شرکت‌ها باید توانایی خود برای ایجاد ارزش بلند مدت برای سهامداران خود فراتر از عملکرد مالی کوتاه مدت را ثابت کنند. در ا ین رابطه، گزارش‌دهی سنتی شرکت با توجه به فقدان رویه‌ها در ارزیابی ریسک، و فقدان کلی ساختارهای حکومتی برای تضمین پاسخگویی و شفافیت قادر به برآورده کردن طیف گسترده‌ای از نیازهای سهامداران برای ماهیت مالی و مالی کلی آن نیست، روند گزارش‌دهی اخیر نشان می‌دهد که رقابت یک شرکت امروزه در توانایی آن برای ایجاد و ارتباط بین معیارهای کسب وکار مالی و غیرمالی قرار دارد.

مطالعات نشان داده‌اند که افشا غیرمالی داوطلبانه, شفافیت را افزایش می‌دهد, اعتبار و ارزش برند را
افزایش می‌دهد, ارزش شرکت را افزایش می‌دهد, قیمت سهام را افزایش می‌دهد, و هزینه سرمایه را کاهش می‌دهد(نازیون، 2019). به طور خاص, گزارش غیرمالی را می‌توان توسط شرکتها به منظور افشای اطلاعات قرار COVID19 مربوط به فعالیت‌های پایداری آنها اتخاذ نمود، که امروزه تحت تاثیر بیماری همه‌گیر شرکت‌ها استراتژیهای پایداری ,COVID19 گرفته است. در واقع، در واکنش به رویدادهای ناشی از شیوع و اهداف مرتبط خود را به روزرسانی کردند و توجه ویژه‌ای به انتظارات نوظهور سهامداران و نیازهای اجتماعی جوامع محلی کردند. آنها همچنین فرآیندهای گزارش‌دهی خود را در رابطه با مسایل ESG، مرتبط، به روزرسانی می‌کنند (برتا و همکاران، 2021).

با توجه به عمق اقتصاد حول محور بازار، مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و شفافیت اطلاعات شرکت‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار شده است و همچنین اهمیت رابطه بین مسئولیت اجتماعی و شفافیت اطلاعات برای شرکت‌ها رو به افزیش است. افشای مسئولیت اجتماعی نه تنها بر گسترش پایداری شرکت‌ها و سطوح ریسک شرکت تاثیرگذار است بلکه منجر به غنی سازی شفافیت اطلاعات شرکت نیز می‌شود. از طرفی کیفیت بالای افشای مسئولیت اجتماعی از جانب شرکت‌ها، افزایش شفافیت اطلاعاتی را بدنبال دارد و سهامداران را قادر می‌سازد تا ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش دهند و در نتیجه اطمینان آنها از کسب و کارشان افزایش می‌یابد. با توجه به اینکه تخصیص منابع از کارایی و بازارپذیری اقتصادی قوی تری برخوردار شده است بنابراین شرکت‌ها نیاز دارند تا بطور فعال اقدام به مسئولیت‌های اجتماعی کرده و به کیفیت بالای افشای گزارشات دست یابند و بدین وسیله موجبات افزایش ارزش شرکت را فراهم آورند. (ژانگ و همکاران، 2015).

افشای مسئولیت اجتماعی شامل عملکرد اقتصادی، محیطی، اجتماعی و حاکمیتی است که کاملا بر رویایی شرکت با فرصت‌ها و خطرها در ارتباط است. افشای مسئولیت اجتماعی به سرمایه‌گذاران در درک موقعیت شرکت کمک می‌کند و منجر به کاهش عدم تقارن اطلاعاتی می‌شود. بنابراین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و شفافیت اطلاعات شرکت همبستگی زیادی با مربوط بودن اطلاعات دارند. ریچاردسون (1999). دریافت که پذیرش افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی به سرمایه‌گذاران این اجازه را می‌دهد تا به پیش بینی جریان نقدی آتی بپردازند و عدم اطمینان بازار سرمایه از جریانات نقدی آتی را کاهش می‌دهد.

افشای داوطلبانه مسئولیت اجتماعی، شفافیت اطلاعات را افزایش می دهد(گائو و همکاران، 2011). لین(2010). در پژوهش خود اعلام کرد که افشای مسئولیت اجتماعی باید بطور داوطلبانه باشد و افشای الزامی گزارشات مسئولیت اجتماعی با عدم مربوط بودن و عدم اتکا همراه است.

با توجه به عمق اقتصاد حول محور بازار، مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و شفافیت اطلاعات شرکت‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار شده است و همچنین اهمیت رابطه بین مسئولیت اجتماعی و شفافیت اطلاعات برای شرکت‌ها رو به افزیش است. افشای مسئولیت اجتماعی نه تنها بر گسترش پایداری شرکت‌ها و سطوح ریسک شرکت تاثیرگذار است بلکه منجر به غنی سازی شفافیت اطلاعات شرکت نیز می‌شود. از طرفی کیفیت بالای افشای مسئولیت اجتماعی از جانب شرکت‌ها؛ افزایش شفافیت اطلاعاتی را بدنبال دارد

و سهامداران را قادر می‌سازد تا ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش دهند و در نتیجه اطمینان آنها از کسب و کارشان افزایش می‌یابد. با توجه به اینکه تخصیص منابع از کارایی و بازارپذیری اقتصادی قوی‌تری برخوردار شده است بنابراین شرکت‌ها نیاز دارند تا بطور فعال اقدام به مسئولیت‌های اجتماعی کرده و به کیفیت بالای افشای گزارشات دست یابند و بدین وسیله موجبات افزایش ارزش شرکت را فراهم آورند (ژانگ و همکاران، 2015).

افشای مسئولیت اجتماعی شامل عملکرد اقتصادی، محیطی ، اجتماعی و حاکمیتی است که کاملا بر رویایی شرکت با فرصت‌‌ها و خطرها در ارتباط است. افشای مسئولیت اجتماعی به سرمایه‌گذاران در درک موقعیت شرکت کمک می‌کند و منجر به کاهش عدم تقارن اطلاعاتی می‌شود. بنابراین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و شفافیت اطلاعات شرکت همبستگی زیادی با مربوط بودن اطلاعات دارند.ریچاردسون (1999) دریافت که پذیرش افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی به سرمایه‌گذاران این اجازه را می‌دهد تا به پیش بینی جریان نقدی آتی بپردازند و عدم اطمینان بازار سرمایه از جریانات نقدی آتی را کاهش می‌دهد. افشای داوطلبانه مسئولیت اجتماعی، شفافیت اطلاعات را افزایش می دهد (گائو و همکاران، 2011). لین (2010) در پژوهش خود اعلام کرد که افشای مسئولیت اجتماعی باید بطور داوطلبانه باشد و افشای الزامی گزارشات مسئولیت اجتماعی با عدم مربوط بودن و عدم اتکا همراه است.

شفافیت و افشای مناسب که باعث کاهش عدم تقارن اطلاعاتی می گردد به عنوان جزئی جداناپذیر از نظام راهبری شرکت‌ها به شمار می‌رود. بر اساس تحقیقات انجام شده، شرکت‌هایی که شفافیت بیشتری داشته‌اند، بیشتر از شرکت‌های دیگر در بازار ارزش‌گذاری شده‌اند (هرمالین و ویسباچ، 2007). کیم و همکاران (2012) دریافتند که شرکت‌هایی که از عملکرد بهتر اجتماعی برخوردارند توجه بیشتری به مسائل اخلاقی نشان می‌دهند و از کیفیت گزارشگری مالی بالاتری برخوردارند. دالیوال و همکاران (2011) و ال گال و همکاران (2011) طی تحقیقی نشان دادند که افشای مسئولیت اجتماعی و عملکرد مسئولیت اجتماعی بطور منفی با هزینه حقوق صاحبان سهام در ارتباط است. دالیوال و همکاران (2014) خاطرنشان کردند که رابطه منفی بین مسئولیت اجتماعی شرکتها و هزینه حقوق صاحبان سهام با توجه به شفافیت اطلاعات مالی قوی‌تر است. بنابراین مساله اصلی تحقیق حاضر تحلیل محتوای افشای غیرمالی در شرکت‌های تولیدی می‌باشد.

2- مبانی نظری و پیشینه تحقیق
2-1- مبانی نظری
مسئولیت اجتماعی شركت‌ها

مفهوم مسئوليت‌پذيري به عنوان يك ارزش بنيادين، داراي اهميت اساسي در كليت نظام هنجاري جوامع است. مفهوم مسئولیت پاسخگویی که سابقه حیاتش همپای حیات نظام‌های سیاسی مردم سالاراست، ریشه در فلسفه سیاسی داشته و مفهوم امروزی آن بر ارکانی نظیر پذیرش «حق دانستن حقایق» و «حق پاسخ‌خواهی» برای مردم، استوار است. در جوامع دارای نظام‌های سیاسی مردم سالار، مردم از طریق انتخابات قدرت قانونی خود را به نمایندگان خویش تفویض می‌نمایند، لیکن حق پاسخ‌خواهی و دانستن حقایق را برای خود محفوظ می‌دارند. در این قبیل جوامع، مقامات منتخب در قبال اعمالی که انجام می‌دهند، در برابر شهروندان مسئولیت پاسخگویی دارند و شهروندان نیز به عنوان صاحبان حق، حقایق را در مورد اعمال مسئولین و بر مبنای حق طبیعی «دانستن و پاسخ‌خواهی» به صورت علنی و مستقیم و یا از طریق نمایندگان قانونی خود، پی‌گیری و مطالبه می‌نمایند. در فرایند مسئولیت پاسخگویی هر دو طرف «پاسخگو» و «پاسخ‌خواه» با استفاده از ابزارهای مناسب، در ایفای این مسئولیت و ارزیابی آن، مشارکت می‌کنند. در جوامع مبتنی بر دموکراسی، حق دانستن حقایق از حقوق طبیعی شهروندان است و این حق از طریق تهیه اطلاعات و انتشار علنی آن و ایجاد شرایط لازم برای دسترسی سریع شهروندان به اطلاعات، تأمين می‌شود. اولین عامل ضروری برای تحقق مسئولیت پاسخگویی، اطلاعات درباره تصمیمات و اعمالی است که افراد یا سازمان‌ها بابت آنها در قبال مردم پاسخگو می‌باشند. مسئولیت پاسخگویی انواع گوناگون و سطوح مختلفی دارد. به عنوان مثال پاسخگویی می‌تواند از جنبه‌های مختلفی مورد توجه قرار گرفته است و اشکال متفاوتی از آن ارائه نمود. مسئولیت پاسخگویی مالی، مسئولیت پاسخگویی عملیاتی، مسئولیت پاسخگویی سیاسی و مسئولیت پاسخگویی اجتماعی، از انواع و سبکهای مختلف پاسخگویی می‌باشند که تحقق و ایفای هر کدام از آنها نیازمند استفاده از سازوکارهای مناسب خواهد بود (حساس یگانه و برزگر، 1392).

مفهوم و تعریف مسئولیت اجتماعی شركت‌ها به‌طور قابل ملاحظه‌ای از ظهور اولیه آن در دهه 50 تا‌کنون تکامل یافته است و در طول این دوره، این مفهوم از رویه‌های ناهماهنگ و داوطلبانه به یک تعهد واضح و صریح در پاسخ به فشار‌های ذي‌نفعان توسعه یافته و به تدریج به یک تعهد مستمر آنی تبدیل شده است. علی رغم این تغییرات قابل ملاحظه در چشم‌انداز مسئولیت اجتماعی شركت‌ها با یک ادبیات‌ مناسب، هنوز مشکلات ناشی از تعریف آن همچنان باقی است. هیچ تعریف مشخصی از پایندگی شرکت وجود ندارد و هر سازمان نیازمند آن است که تعریف خاص خود را طراحی کند، به‌گونه‌ای که برای اهداف و مقاصد آن مفید واقع شود. گرچه به نظر می‌رسد شركت‌ها فرض می‌کنند پایندگی شرکت و مسئولیت اجتماعی شرکت مترادف و مبتنی بر فعالیت داوطلبانه‌اند که شامل توجه به اجتماع و محیط‌زیست می‌شود. مونتیل (2008) تعاریف متفاوت پایندگی شرکت و مسئولیت متفاوت پایندگی شرکت و مسئولیت اجتماعی شرکت را مورد بررسی قرار داد و به این نتیجه رسید که گرچه آنها از پیشینه‌های متفاوتی سرچشمه گرفته‌اند، هر دوی آنها به تطبیق مسئولیت‌های مالی با مسئولیت اجتماعی و محیطی شرکت، گرایش دارند. برخی از محققان پایندگی سازمان را همچون رویکردی برای مفهوم‌سازی مسئولیت اجتماعی شركت‌ها در نظر گرفته‌اند.

بطور‌کلی، واژه مسئولیت اجتماعی شركت‌ها به ظهور یک جنبش اشاره دارد که به دنبال وارد کردن فاکتورهای محیطی و اجتماعی در تصمیمات تجاری شركت‌ها، استراتژی تجاری و حسابداری با هدف افزایش عملکرد اجتماعی و محیطی در کنار ابعاد اقتصادی است به‌گونه‌ای که برای واحد تجاری، جامعه و محیط مفید و سودمند باشد. (مک کینلی ،2008). اگرچه مفهوم مسئولیت اجتماعی شركت‌ها به‌طور وسیعی در تئوری و عمل بحث شده است، اما هنوز یک تعریف مفهومی پذیرفته شده عام برای آن ارائه نشده است (ترکر، 2009). تلاش‌های افراد آکادمیک و حرفه‌ای برای دستیابی به یک تعریف رضایت‌بخش و قابل قبول ناکام بوده است و هنوز هیچگونه توافق مشخصی روی تعریف مسئولیت اجتماعی شركت‌ها وجود ندارد. تعریف جامع مسئولیت اجتماعی شركت‌ها ناممکن به نظر می‌رسد، زیرا مسئولیت اجتماعی شركت‌ها برای هر یک از شركت‌ها دارای معانی متفاوتی بستگی به سطح توسعه، آگاهی و جاه‌طلبی آنان دارد. علی‌رغم، ادبیات نسبتاً قوی از مسئولیت اجتماعی شركت‌ها، مسئولیت اجتماعی شركت‌ها یک مفهوم وسیع و پیچیده در حال تکامل مستمر است که نگرش‌ها و ایده‌های متنوعی را دربرمی‌گیرد و دامنه و مرزهای مفهومی آن در عمل بدلیل فقدان تعریف قوی و جامع عملیاتـــی بسیار مورد بحث و مناقشه می‌باشد و تاکنون، هیچ تعریف پذیرفته شده عمومی واحد از مسئولیت اجتماعی شركت‌ها وجود ندارد یا ارائه نشده است.( گادفری و‌هاچ، 2007)

افشای اطلاعات

افشا عبارت است از انتشار اطلاعات مهم و تأثیرگذار بر بازار، و شفافیت را می‌توان سادگی و سهولت تحلیل معنادار فعالیت‌های شرکت‌ و بنیادهای اقتصادی آن توسط فرد خارج از شرکت تعریف کرد. شفافیت شاخص توان مدیریت در ارائه اطلاعات ضروری به شکل صحیح، روشن، به موقع و در دسترس است. مخصوصاً اطلاعات حسابرسی‌ شده که هم به شکل گزارشات عمومی و هم از طریق انعکاس در رسانه‌های گروهی و سایر روش‌ها منتشر شده باشد. به‌عبارتی شفافیت منعکس‌کننده این مطلب است که آیا سرمایه‌گذاران تصویری واقعی از آنچه واقعاً در داخل شرکت روی می‌دهد دارند یا خیر؟ بنابراین افشا و شفافیت درهم تنیده‌اند سیستم‌های شفاف به اطلاعات معتبر و صحیح نیازمندند که به موقع و به سهولت، هم به شکل مستقیم و هم از طریق نماینده‌های معتبر و مشهور مانند حسابداران، حسابرسان، آژانس‌های رتبه‌بندی، تحلیلگران اوراق بهاءدار، روزنامه‌نگاران مالی و رسانه‌های گروهی در اختیار عموم سهامداران قرار بگیرد (هالوود، 2001). هالوود (2001) مؤلفه‌های شفافیت را افشا اقلام ذیل عنوان می‌کند :

  • نتایج مالی و دستاوردهای عملیاتی شرکت،
  • سهامداران عمده، حق رأی، اطلاعات مجمع صاحبان سهام،
  • هیئت مدیره و مدیران اجرائی کلیدی، ساختارها و رویه‌ها، پاداش این اشخاص،
  • افشاهای با اهمیت مربوط به کارمندان و دیگر سهامداران،
  • ساختار حقوقی و مالکیت،
  • محیط خارجی شرکت، موقعیت رقابتی و استراتژی‌ها،
  • اهداف مالی شرکت، میزان دستیابی به آنها و بیانیه‌های آینده‌ نگر،
  • محرک‌های واقعی ارزش و فاکتورهای قابل پیش‌بینی مخاطره و نحوه مدیریت آنها توسط‌شرکت 
  • اطلاعات مدیران غیراجرائی و منافع آنها.

دی پیازا و ایکالوس (۲۰۰۲) مدل جدیدی برای شفافیت شرکت ارائه کردند؛ مدل سه سطحی شفافیت شرکت، نگرشی جدید از آینده گزارش‌دهی شرکت است.

سطوح سه‌گانه این مدل عبارتند از :

سطح اول؛ یک مجموعه از اصول حسابداری پذیرفته‌شده عمومی جهانی

سطح دوم؛ استانداردهای مخصوص صنعت برای ارزیابی و گزارش عملکرد که توسط خود صنایع وضع می‌شود.

سطح سوم؛ اطلاعات مخصوص شرکت شامل استراتژی، برنامه‌ها، روش‌های مدیریت مخاطره، سیاست‌های پرداخت، شاخص‌های عملکرد خاص شرکت، مبانی حقوقی شرکت.

مدل سه ‌سطحی از شرکت‌ها نمی‌خواهد که اطلاعات خود را در سه سطح ناپیوسته گزارش کنند، بلکه سرمایه‌گذاران و سهامداران فقط زمانی از این اطلاعات منتفع می‌شوند که شرکت‌ها اطلاعات هر سه سطح را به شکلی یکپارچه که تصویری کل‌نگرایانه از شرکت ارائه کند، افشا کنند. برای اینکه بازارهای سرمایه به‌طور کارآمد و مؤثر عمل کنند، زنجیره عرضه گزارش‌دهی شرکت مدیران اجرائی شرکت‌ها، هیئت‌مدیره، توزیع‌کنندگان اطلاعات، شرکت‌های حسابرسی مستقل، تحلیلگران، استانداردگذاران و تنظیم‌کنندگان بازار به همراه تکنولوژی‌های عرضه و به‌کارگیری اطلاعات باید مطمئن و قابل‌اعتماد باشند.

تعاريف متعددی نيز براي شفافيت ارايه شده است كه با توجه به تاكيد بر مفاهيم متفاوت، مي‌توان آن‌ها را در سه طبقه به شرح زير از يكديگر متمايز كرد :

-تعاريف مبتني بر ذي‌نفعان اطلاعات

ويش واناث و كافمن (1999) شفافيت را “افزايش جريان به‌موقع و قابل اتكاي اطلاعات اقتصادي، اجتماعي و سياسي كه در دسترس همه ذينفعان مربوط باشد” تعريف كرده‌اند. همچنين ويش واناث و كافمن (1999) عدم شفافيت را به عنوان “ممانعت عمدي از دسترسي به اطلاعات، ارايه نادرست اطلاعات يا ناتواني بازار در كسب اطمينان از كفايت مربوط بودن و كيفيت اطلاعات ارايه شده” تعريف كرده‌اند. ديدگاه سازمان همكاري و توسعه اقتصادي (2002) گسترده‌تر است و شفافيت را به عنوان “ارتباط متقابل بين شركت‌ها و ساير گروه‌هاي ذينفع” بيان مي‌كند.

-تعاريف مبتني بر پاسخگويير

گروه تخصصي شفافيت در دانشگاه بروكينگز، شفافيت را به عنوان “درجه‌ي گشودگي و بازبودن موسسات بيان كرده است؛ يعني ميزان نظارت و ارزيابي اعمال افراد داخل شركت (مانند مديران) توسط افراد خارج از شركت (مانند سهامداران)”. در تعريف فلوريني (1999) از شفافيت، پاسخگويي برجسته‌تر شده است. وي شفافيت را به عنوان “افشاي اطلاعاتي توسط شركت‌ها كه براي ارزيابي عملكرد آن‌ها مفيد باشد” تعريف كرده است. از ديدگاه وي شفافيت ابزاري براي تسهيل فرآيند ارزيابي عملكرد شركت‌ها است. تاكيد برحق دسترسي به اطلاعات (با در نظر داشتن حريم هر دو طرف تهيه‌كننده و استفاده‌كننده) و امكان ارزيابي عملكرد شركت‌ها با استفاده از اين اطلاعات در تعاريف مذكور برجسته‌تر شده است. در واقع شفافيت ارتباطي تنگاتنگ با پاسخگويي دارد و علت تقاضا براي شفافيت اين است كه بازار، شركت‌ها را بابت سياست‌هاي اتخاذ شده و عملكرد آن‌ها مسئول مي‌داند (فلوريني،1999).

-تعريف شفافيت با تاكيد بر اجراي قوانين و مقررات

سازمان تجارت جهاني اطمينان از دسترسي به شفافيت در قراردادهاي بين‌المللي تجاري را مستلزم سه پيش شرط اساسي مي‌داند : (1) اطلاعات درباره قوانين، مقررات و ساير رويه‌ها كه به طور عمومي منتشر شده باشد، (2) گروه‌هاي ذي‌نفع، از قوانين و مقررات مربوط و تغييرات در آن‌ها مطلع باشند و (3) قوانين و مقررات به صورت يكپارچه، بي‌طرفانه و معقول اجرا شود (فلوريني،1999).

2-2- پیشینه تحقیق

نعمت اللهی و همکاران (1400) به ارائه یک مدل کاربردی برای شفافیت اطلاعات مالی در صنعت بیمه و تشریح مؤلفه‌ها و ابعاد تشکیل‌دهنده مدل نهایی پرداختند. برای انجام این پژوهش در ابتدا با مرور ادبیات، تهیه ماتریس مؤلفه‌ها و تجمیع و تلخیص اولیه ماتریس مؤلفه‌ها به انتخاب مؤلفه‌های مقدماتی پرداخته شد و با نظرسنجی و مصاحبه عمیق از تحلیل‌گران و خبرگان صنعت بیمه و اساتید دانشگاه، مؤلفه‌های نهایی تعیین و طبقه‌بندی عوامل با محوریت آیین نامه88 شورای عالی بیمه در چهارطبقه، صورت پذیرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل متخصصان مالی صنعت بیمه بوده است که جمعاً 1200 نفر برآورد شدند.در این پژوهش از آزمون‌های کلموگروف اسمیرنف برای تعیین توزیع داده ها، آزمون کی.ام.ا و بارتلت برای مناسب بودن نمونه اندازه گیری و روش حداقل مربعات جزئی برای مدل سازی استفاده و درنهایت با روش حداقل مربعات جزئی و نرم‌افزار اسمارت pls به تدوین مدل نهایی پژوهش پرداخته شد. با استفاده از مدل این پژوهش به شکل کمی می‌توان میزان شفافیت اطلاعات مالی هر یک از شرکت‌های صنعت بیمه را اندازه‌گیری و رتبه‌بندی نمود.عزلتی (1400) به بررسی افشای داوطلبانه اطلاعات غیرمالی و آثار آن‌ها (با تأکید بر انطباق تئوری‌های علامت‌دهی و مشروعیت) پرداختند.

یکی از الزامات رشد و توسعه اقتصادی، دسترسی همه ذینفعان به اطلاعات شفاف است. شرکت‌هایی که گزارشگری مالی شفاف و قابل قبولی ندارند، با ریسک اعتبار مواجه شده و اطمینان سهامداران را از دست می‌دهند. کیفیت افشای اطلاعات حسابداری، از عوامل مؤثر در تعیین کیفیت حسابرسی، مورد توجه گروه کثیری از عموم و استفاده‌کنندگان اطلاعات حسابداری می‌باشد. این در حالی است که حتی با افزایش الزامات افشای اجباری، شرکت‌ها باز هم به فراهم کردن اطلاعات داوطلبانه ادامه می‌دهند. به این ترتیب، انگیزه چنین رفتارهایی توجه زیادی را به خود معطوف ساخته است که باعث جذاب شدن موضوع افشای داوطلبانه شده است. در مطالعه حاضر تلاش شد تا با تلفیق تئوری‌های علامت‌دهی و مشروعیت در مقوله افشای داوطلبانه اطلاعات غیرمالی، نقش‌آفرینی این اطلاعات در قالب یک چارچوب و چند مدل رگرسیونی مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور از داده‌های 102 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی ده ساله 1388 تا 1397 استفاده شد. نتایج بررسی‌ها نشان داد که افشای داوطلبانه اطلاعات غیرمالی موجب کاهش هزینه‌های نمایندگی، ریسک پیش‌رو، هزینه حقوق صاحبان سهام و هزینه بدهی و موجب تقویت نقدشوندگی سهام شرکت و ارزش بازار شرکت می‌گردند. فرجی و همکاران (1399) به بررسی تأثیر مدیریت سود بر رابطة بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و ارزش شرکت پرداختند.

بدین منظور نمونه‌ای شامل 150 شرکت پذیرفته ‏شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال‏‌های 1390 تا 1395 برای آزمون فرضیه‌های پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. یافته‏ های پژوهش بر اساس تحلیل رگرسیونی نشان داد فعالیت‌‏های مسئولیت‏‌پذیری اجتماعی ارزش بازار سهام شرکت را افزایش می‌‏دهد. اما مدیریت سود نمی‌‏تواند رابطۀ مسئولیت‏‌پذیری اجتماعی و ارزش بازار سهام شرکت را تحت تأثیر قرار دهد. به نظر می‏‌رسد با توجه به نو بودن موضوع مسئولیت‌‏پذیری اجتماعی در ایران، هم در بعد انجام فعالیت هم در بعد افشا، از یک طرف مدیران به اثر پوششی افشای فعالیت‌‏های اجتماعی بر سوءاستفاده از اختیاراتشان واقف نیستند و از طرف دیگر، به دلیل نقص در کارآیی بازار سرمایه در ایران، سرمایه‌‏گذاران به کیفیت مخدوش‏ شدۀ مسئولیت‌‏پذیری اجتماعی پی نخواهند برد. فیضی و همکاران (1398) به بررسی چگونگی ارتباط ابعاد افشای داوطلبانه اطلاعات غیرمالی با عملکرد پایداری شرکت ها و تاثیر آن ها بر کیفیت حسابرسی پرداختند.

جامعه آماری این پژوهش، شامل تمامی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از سال 1388 لغایت سال 1397 بوده و نمونه مورد بررسی، از طریق روش حذف سیستماتیک از جامعه آماری، انتخاب شد. با توجه به شرایط معین، تعداد 112 شرکت به عنوان نمونه آماری این پژوهش، انتخاب شدند. گفتنی است با طراحی مدل های رگرسیونی چندمتغیره به آزمون فرضیه های تدوین شده پرداخته شد. نتایج بررسی ها نشان داد که افشای داوطلبانه اطلاعات غیرمالی و ابعاد آن موجب تقویت عملکرد پایداری و بهبود کیفیت حسابرسی شرکت می گردد. شفیعی و همکاران (1395) ررسی رابطه بین تغییرات سطح افشای مسائل اجتماعی و زیست محیطی، بر شاخص‌های سودآوری، انجام شده است. این پژوهش به روش شبه تجربی با استفاده از داده‌های مستخرج از صورت‌های مالی برای سال‌های 1380 تا 1393 انجام گرفته است. برای آزمون فرضیه‌ها از مدل رگرسیون چندگانه در قالب داده‌های تابلویی استفاده شده، و با روش اثرات ثابت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. به منظور سنجش مسئولیت اجتماعی و زیست محیطی شرکت‌ها از شاخص KLD استفاده شده است.

نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌های این پژوهش نشان داد، تغییرات در میزان افشای مسئولیت اجتماعی و زیست محیطی با ابعاد ارزیابی عملکرد مالی و نسبت سود عملیاتی به فروش رابطه دارد. علاوه بر موارد یاد شده، نتایج آزمون فرضیه‌ها نشان داد تغییرات مسئولیت‌پذیری اجتماعی با نرخ بازده حقوق صاحبان سهام و نرخ بازده خالص ثروت بکار گرفته شده رابطه معناداری دارد. میشرا و همکاران (2011) به این نتیجه رسیدند که شرکت‌هایی که در افشای مسئولیت پذیری اجتماعی در گزارش‌های خود سرمایه‌گذاری کرده‌اند هزینه سرمایه‌ای بالطبع پایین‌تر از شرکت‌هایی داشته‌اند که این افشاگری را انجام نمی‌دادند. درزدنکو (2010) در پژوهشی درباره رابطه بین اخلاقیات، مسئولیت پذیری اجتماعی وعملکرد سازمانی به این نتیجه رسیدند که، مدیران سازمان‌های نظام یافته در مقایسه با سازمان‌های ماشین بنیاد، سطح مسئولیت پذیری اجتماعی واخلاقیات بالایی دارند. در سال 2006 بسن و همکاران در پژوهشی با موضوع تأثیر مسئولیت پذیری اجتماعی بر هزینه سرمایه شرکت‌ها به بررسی روابط بین مسئولیت پذیری اجتماعی و عملکرد مالی شرکت‌ها پرداخته آنها در نهایت به این نتیجه رسیدند که شرکت‌هایی با عملکرد اجتماعی بالا ریسک پایین تری دارند و همچنین هزینه سرمایه شرکت‌ها با افزایش عملکرد اجتماعی کاهش می‌یابد.

3- روش شناسی تحقیق

روش تحقیق، توصیفی می‌باشد که با استفاده از رگرسیون ارتباط بین متغیرهای مستقل و وابسته سنجیده می‌شود. این تحقیق از نوع کاربردی است می‌توان نتیجه آن را به آینده تسری داد و همچنین از نوع تحقیقات پس رویدادی به حساب می‌آید. صورت های مالی شرکت‌ها شامل ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد و یادداشت‌های همراه صورت‌های مالی در پایان هر سال مالی( 29اسفند ماه) به عنوان ابزار تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است. جامعه آماری این تحقیق کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار از سال 1394 تا 1398 می باشد و شرکت‌هایی که در نمونه منظور می‌شوند باید حائز شرایط زیر باشند :

  1. شرکت‌هایی که بعد از سال 1394 در بورس پذیرفته شده‌اند
  2. شرکت‌هایی که طی دوره تحقیق در حالت تعلیق نبوده و یا از بورس خارج نشده‌اند.
  3. شرکت‌هایی که سال مالی آنها به 29 اسفند ختم می‌شود و یا تغییر سال مالی نداده‌اند.
  4. شرکت‌هایی که در طول دوره مورد‌نظر، سهام آن‌ها به طور فعال در بورس معامله شده باشد.

با توجه به محدودیتهای فوق 107 شرکت به عنوان نمونه آماری انتخاب شد.

فرضیه‌های تحقیق:

فرضیه 1: سودآوری بر افشای غیرمالی شرکت‌ها تاثیرگذار است.

فرضیه 2: عملکرد اجتماعی بر افشای غیرمالی شرکت‌ها تاثیرگذار است.

 

با توجه به تحقیق برتا و همکاران (2021) مدل رگرسیونی لاجستیک تحقیق به شرح زیر است:

TONE – POSITIVEit = a0 + a1FIN_PERFit + a2CSRit +a3LEVit +a4SALESit + a5SIZEit + εE

TONE – POSITIVEit: افشای غیرمالی

FIN_PERFit : سودآوری

CSRit: عملکرد اجتماعی

LEVit : اهرم مالی

SALESit : رشد فروش

SIZEit : اندازه

ε : سطح خطای مدل

تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق

متغیر مستقل:

سودآوری: نسبت سود خالص به کل دارایی های شرکت

عملکرد اجتماعی:

عملکرد اجتماعی می‌باشد که با توجه به معیارهایی که موسسه آمریکایی معروف به KLD2 که هر ساله سازمان‌ها را بر اساس معیارهای اجتماعی و زیست محیطی رتبه بندی می‌کند اندازه گیری شده است. مسئولیت پذیری اجتماعی در این پژوهش دارای چهار بعد می‌باشد، هر بعد آن دارای نقاط قوت و ضعف مخصوص به خود می‌باشد. با تفاضل نقاط قوت از نقاط ضعف مربوطه نمره آن بعد بدست می‌آید. در نهایت با جمع تمام ابعاد فوق یک نمره کلی برای مسئولیت پذیری اجتماعی بدست خواهد آمد. لازم به ذکر است که در صورت وجود هر نقطه ضعف یا نقطه قوت مربوطه، عدد یک و در صورت نبود آن‌ها عدد صفر در نظر گرفته خواهد شد. اطلاعات لازم برای این متغیر‌ها در گزارش هیات مدیره شرکت‌ها افشاء می‌شود و در تحقیق حاضر برای معرفی هر یک از ابعاد، با توجه به ماهیت افشاگری در ایران، از شاخص‌های مسئولیت پذیری اجتماعی در ایران و همچنین از گواهی نامه‌های ISO 9001 سیستم مدیریت کیفیت، ISO 14001 مدیریت زیست محیطی، OHSAS 18001 استاندارد ایمنی و بهداشت استفاده شده است. بنابراین در این تحقیق صرفا از مدل KLD استفاده نشده بلکه معیارها مطابق با استاندارد ایران می‌باشد که همانطور که پیشتر توضیح داده شد در گزارش هیات مدیره افشا می‌شود. مدل حاضر مدل عینی و کمی معروفیست که تاکنون از طریق نهادهای رسمی در بسیاری از کشورها برای اندازه گیری مسئولیت پذیری اجتماعی شرکتی استفاده شده است. مدل به صورت زیر می‌باشد:

CSR-s=CSR-COM-S + CSR-EMP-S + CSR-ENV-S + CSR-PRO-S

CSR-s = نمره مسئولیت پذیری اجتماعی، CSR-COM-S = نمره افشای مشارکت اجتماعی که از تفاضل نقاط قوت و نقاط ضعف خاص خود به صورت زیر محاسبه می‌شود.

CSR-COM-S = ∑ Strengtyhs – ∑ Concerns

همین طور می‌توان نمره‌های ابعاد دیگر مسئولیت پذیری اجتماعی، همچون: CSR-EMP-S (نمره افشای روابط کارکنان)، CSR-ENV-S (نمره افشای محیط زیست)، CSR-PRO-S (نمره افشای ویژگی محصولات) را از طریق ذکر شده در بالا محاسبه کرد (میشرا و همکاران، 2011).

پاره‌ای از نقاط قوت و ضعف ابعاد مسئولیت پذیری اجتماعی به طور خلاصه در نگاره (1) ارائه شده است:

نگاره (1): ابعاد مسئولیت پذیری اجتماعی همراه با نقاط قوت و ضعف آن‌ها

نقاط قوت

نمره

نقاط ضعف

نمره

ابعاد مسئولیت اجتماعی

1-کمکهای خیریه

2-کمک‌های نو آورانه (کمک به سازمان‌های غیر انتفاعی، مشارکت در طرح‌های عمومی)

 

1-اثر منفی اقتصادی (تأثیر منفی بر کیفیت زندگی، تعطیلی کارخانه)

2-عدم پرداخت مالیات

 

مشارکت اجتماعی

جمع نمره میزان افشای مشارکت اجتماعی

 

 

 

 

1-به اشتراک گذاشتن سود نقدی

2-مزایای بازنشستگی

 

1-ضعف بهداشت و ایمنی

2-کاهش نیروی کار

 

روابط کارکنان

جمع نمره میزان افشای روابط کارکنان

 

 

 

 

1-انرژی پاک (استفاده از سوخت با آلودگی کمتر)

2-کنترل آلودگی هوا وکاهش گاز گلخانه ای

 

1-تولید زباله‌های خطرناک

2-پرداخت جریمه به دلیل نقض مدیریت زباله

 

محیط زیست

جمع نمره میزان افشای محیط زیست

 

 

 

 

1-کیفیت محصول

2-ایمنی محصول

 

1-پرداخت جریمه در مورد ایمنی محصول

2-پرداخت جریمه برای تبلیغات منفی

 

ویژگی محصولات

جمع نمره میزان افشای ویژگی محصولات

 

 

 

 

جمع نمره ها

 

 

 

 

متغیر وابسته:
افشای غیرمالی:

اطلاعات مربوط به ساختار هیت مدیره، اطلاعات مربوط به نیروی انسانی،  برگزاری دوره‌های آموزشی شرکت، اطلاعات مربوط به خدمات پس از فروش، تعداد کارمندان اگر افشا شود عدد 1 و در غیر اینصورت صفر است.

متغیر کنترلی:

اهرم مالی: نسبت کل بدهی ها به کل دارایی های شرکت

رشد فروش: تفاوت بین فروش سال جاری از فروش سال قبل تقسیم بر فروش سال قبل

اندازه شرکت: لگاریتم طبیعی کل دارایی های شرکت

4- یافته های پژوهش

با توجه به داده های این آمار توصیفی مشاهده می گردد که میانگین افشای غیرمالی برابر با 0/511 می باشد. میانگین اندازه شرکت، اهرم مالی، رشد فروش و عملکرد اجتماعی به ترتیب برابر با 12/511، 0/610، 0/279 و 0/523 می باشد

جدول 1- شاخص های مرکزی و پراکندگی هر یک از متغیرهای تحقیق

نام متغیر

افشای غیرمالی

سودآوری

عملکرد اجتماعی

اندازه شرکت

اهرم مالی

رشد فروش

 

میانگین

0/511

0/341

0/523

12/511

0/610

0/279

 

میانه

0

0/354

0

12/308

0/693

0/176

 

حداکثر

1

0/904

1

14/954

0/955

0/873

 

حداقل

0

0/489-

0

10/954

0/120

0/867-

 

انحراف معیار

0/135

0/123

0/474

1/154

0/264

0/718

 

چولگی

1/390-

0/896-

0/251

0/564

0/496-

2/872

 

کشیدگی

4/704

4/620

1/783

2/440

2/031

14/357

 

مشاهدات

535

 

 

از آن جا که پژوهش حاضر در صدد بررسی رابطه بین متغیرهای پژوهش، برای شرکت‌ها و سالهای متعدد است، بنابراین داده‌های مورد استفاده در این پژوهش از نوع داده‌های ترکیبی است. به طوریکه داده‌ها به صورت دوره سالانه و به تعداد پنج سال و تعداد شرکت‌های نمونه گیری شده 107 شرکت و 535 مشاهده به صورت شرکت – سال است. با توجه به اهداف تحقیق یک معادله ترکیبی برازش شده است. بنابراین تحلیل رگرسیون ترکیبی با مدل پولد و پانل قابل انجام است که برای انتخاب مدل مناسب، براساس آزمون‌های لیمر و هاسمن تصمیم‌گیری شده است. در انتخاب مدل مناسب، ابتدا برای تعیین روش به کارگیری داده‌های ترکیبی و تشخیص همگن یا ناهمگن بودن آن‌ها از آماره لیمر استفاده شده است. در صورتیکه دوره‌ها یا شیب شرکت‌ها براساس آماره لیمر رد شده است، از مدل پانل و در صورت عدم رد از مدل پولد استفاده شده است. در صورت انتخاب داده‌ها به روش پانل، با بکارگیری ازمون هاسمن یکی از مدل‌های اثرات ثابت و تصادفی استفاده شده است که در صورت رد از اثرات ثابت و در صورت عدم رد از اثرات تصادفی استفاده شده است.

آزمون F لیمر

جدول 2- نتایج آزمون F لیمر 

آماره آزمون

درجه آزادی

سطح معنی داری

نتیجه آزمون

4/178445

106/52

0/0023

Panel

* سطح خطای 5 درصد

با توجه به نتایج آزمون F لیمر چون احتمال بدست آمده از 0/05 کوچکتر می‌باشد، فرض H0 مبنی بر پولینگ بودن داده‌ها رد می‌شود. بنابراین با توجه به آزمون لیمر، داده‌ها پانل می‌باشد.

آزمون هاسمن

بعد از این که مشخص شد ناهمگنی در مقاطع وجود دارد و تفاوت های فردی قابل لحاظ کردن است و روش داده های ترکیبی برای برآورد مدل پژوهش مناسب است، باید مشخص شود که خظای تخمین، ناشی از تغییر در مقاطع است یا این که در طی زمان رخ داده است. در نحوه در نظر گرفتن چنین خطاهایی با دو اثر ثابت و اثر تصادفی استفاده می شود. در آزمون هاسمن ، فرضیه صفر آن مبتنی بر تصادفی بودن خطاهای برآوردی است که نتایج آن در جدول زیر انعکاس یافته است.

جدول 3-نتایج آزمون هاسمن  فرضیه های پژوهش

نوع آزمون

مقدار آماره آزمون

درجه آزادی

سطح معناداری

روش

هاسمن

6/846521

5

0/0004

اثرات ثابت

*سطح خطای 5 درصد

باتوجه به آزمون هاسمن احتمال بدست آمده کمتر از 5 درصد بوده و بنابراین باید در مدل رگرسیونی مربوطه از روش اثرات ثابت استفاده شود.

بررسی ناهمسانی واریانس

جدول 4- نتایج آزمون ناهمسانی آرچ LM مدل تحقیق

LM

شرح

مقدار آماره

سطح معناداری

آرچ

F-statistic

0/748151

0/6032

Obs*R-squared

3/625132

0/6032

با توجه به جدول 4- آماره F آزمون در سطح 5 درصد معنادار نیست، بنابراین فرض همسانی واریانس تایید شده و ناهمسانی واریانس جملات اخلال رد می شود.

نتایج آزمون فرضیه های پژوهش

جدول 5- آزمون رگرسیون و معناداری مدل فرضیه های تحقیق

نام متغیر

ضرایب برآوردی

انحراف برآورد

آماره t

سطح معناداری

عرض از مبدا

0/077

0/044

1/751

0/0814

سودآوری

0/456

0/114

4/003

0/0335

عملکرد اجتماعی

0/503

0/104

4/836

0/0378

اندازه شرکت

2/020

0/312

6/477

0/0125

اهرم مالی

2/019

0/311

6/491

0/0184

رشد فروش

0/815

0/203

4/014

0/0251

دوربین – واتسون

ضریب تعیین

ضریب تعیین تعدیل شده

آماره F

سطح معناداری

1/7

0/80

0/79

48/30251

0/000**

با توجه به جدول 5- آماره دوربین – واتسون برابر با 1/7 می باشد و این نشان می دهد بین خطاها همبستگی وجود ندارد چرا که بین 1/5 تا 2/5 قرار دارد. ضریب تعیین تعدیل شده این آزمون برابر با 0/79 می باشد، که نشان می دهد متغیرهای مستقل و کنترلی در مدل حاضر می توانند 79 درصد از تغییرات متغیر وابسته (افشای غیرمالی) را پیش بینی نمایند. به دلیل معنادار بودن آماره F در سطح خطای 1 درصد، می توان گفت که مدل تحقیق از لحاظ آماری معنادار و مناسب می باشد. تاثیر متغیر کنترلی اندازه شرکت ، اهرم مالی و رشد فروش بر افشای غیرمالی شرکت مثبت است.

فرضیه اول:

 H0 = سودآوری بر افشای غیرمالی شرکتها تاثیرگذار نیست.

H1 = سودآوری بر افشای غیرمالی شرکتها تاثیرگذار است.

ضریب برآوردی متغیر سودآوری بر افشای غیرمالی شرکتها برابر با 0/456 می باشد که نشان می دهد بین متغیر سودآوری و افشای غیرمالی شرکتها رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد.  بدلیل اینکه سطح معناداری آماره t متغیر مستقل تحقیق از سطح خطای 5 درصد کوچکتر است، می توان با اطمینان 95 درصد بیان کرد سودآوری بر افشای غیرمالی شرکتها تاثیرگذار است.

فرضیه دوم:

H0 = عملکرد اجتماعی بر افشای غیرمالی شرکتها تاثیرگذار نیست.

H1 = عملکرد اجتماعی بر افشای غیرمالی شرکتها تاثیرگذار است.

ضریب برآوردی متغیر قدرت مدیرعامل بر ارزش شرکتها برابر با 0/503 می باشد که نشان می دهد بین متغیر عملکرد اجتماعی و افشای غیرمالی شرکتها رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد. بدلیل اینکه سطح معناداری آماره t متغیر مستقل تحقیق از سطح خطای 5 درصد کوچکتر است، می توان با اطمینان 95 درصد بیان کرد عملکرد اجتماعی بر افشای غیرمالی شرکتها تاثیرگذار است.

5-نتیجه گیری و بحث

در این تحقیق، تحلیل محتوای افشای غیرمالی در شرکتهای تولیدی سنجیده شده است. سودآوری و عملکرد اجتماعی در سطح 95% اطمینان تاثیر مستقیم بر افشای غیرمالی دارد. هر چند به نظر می‌رسد افشای غیرمالی در بازار سرمایه ایران و تأثیر گذاری آن بر متغیرهای تصمیم گیری سرمایه‌گذاران در ابتدای راه است، اما باید به آن به عنوان یکی از معیارهای مهم در آینده نگریست. بر اساس این یافته‌ها پیشنهادهای مبتنی بر فرضیه تحقیق به شرح زیر است:

 آزمون فرضیه نشانگر تاثیر معکوس سودآوری و عملکرد اجتماعی بر اطلاعات غیرمالی می‌باشد.

 بنابراین به سرمایه‌گذاران، علی الخصوص سرمایه‌گذاران بزرگ نهادی پیشنهاد‌می شود برای سرمایه‌گذاری شرکت‌هایی را در اولویت قرار دهند که عملکرد اجتماعی در سطح بالایی دارند. با این ترتیب افشای غیرمالی  در سطح بالایی قرار می‌گیرد.

پیشنهاد می‌شود که سازمان بورس اوراق بهادار تهران، قوانین و مقرراتی را اتخاذ کند که تا حد امکان بتواند میزان واقعی عملکرد اجتماعی شرکت‌ها را در طول سال‌های متمادی فعالیت شان اندازه گیری و مشخص نماید.

با توجه به تاثیر مثبت سودآوری و عملکرد اجتماعی بر افشای غیرمالی، به مدیران سازمان‌ها پیشنهاد می‌شود برای افشای غیرمالی به مقوله مسئولیت پذیری اجتماعی، به عنوان عامل بقای سازمان در بلند مدت، اقدامات جدی تری درزمینه بالا بردن عملکرد اجتماعی خود انجام دهند.

پیشنهاد برای تحقیقات آتی نیز به شرح زیر‌می توان ارائه نمود:

در ایران مفهوم افشای غیرمالی شرکت‌ها مفهومی تازه است که تحقیق و تفحص در مورد آن باعث بسط و گسترش حسابداری به حوزه‌ای فراتر از شکل سنتی آن (یعنی فراهم ساختن اطلاعات برای سهامداران) می‌شود. لذا موضوعات زیادی در زمینه افشای غیرمالی وجود دارد که می‌تواند مورد بررسی قرار گیرد. در زیر به پاره‌ای از آن‌ها اشاره شده است.

1-رابطه بین افشای غیرمالی و بازدهی شرکت.

2- رابطه بین افشای غیرمالی و قیمت سهام. انجام تحقیق فوق به تفکیک صنایع موجود در بورس اوراق بهادار تهران به منظور کنترل تأثیر صنعت.

در این تحقیق برخی محدودیت‌ها وجود داشته است. آنجایی که بعضی از شرکت‌ها گزارش عملکرد اجتماعی خود را در قالب یادداشت‌های توضیحی در دوره تحقیق ارائه نکرده بودند، لذا اطلاعات همه شرکت‌ها برای آزمون در دسترس قرار نگرفت.

دانلود PDF مقاله

هرآنچه سؤال یا مُشکلی در ارتباط با این مقاله دارید لطفاً از طریق دیدگاه در میان بُگذارید، دیدگاه شما بدون پاسخ نخواهد ماند.

دربارۀ من

اینجانب، با توجه به تحصیلات خود در رشته حسابداری تا مقطع دکتری و عضویت در مجامع حرفه‌ای و همچنین در کانون کارشناسان رسمی دادگستری به عنوان کارشناس رسمی با هدف ایجاد بستری بهتر برای انجام انواع خدمات مالی و به اشتراک گذاشتن برخی از تجارب با اهمیت، در حوزه‌های مختلف مالی و مالیاتی، حسابرسی و بالاخص کارشناس رسمی، اقدام به ایجاد این سایت نموده‌ام.
دربارۀ من

کپی با ذکر منبع بدون اشکال می‌باشد

لطفا به این مقاله امتیاز دهید

هرآنچه سؤال یا مُشکلی در ارتباط با این مقاله دارید از طریق دیدگاه در میان بُگذارید، دیدگاه شما بدون پاسخ نخواهد ماند.

دربارۀ من:

اینجانب، علی اصغر شکرشکن با توجه به تحصیلات خود در رشته حسابداری تا مقطع دکتری و عضویت در مجامع حرفه‌ای و همچنین در کانون کارشناسان رسمی دادگستری به عنوان کارشناس رسمی با هدف ایجاد بستری بهتر برای انجام انواع خدمات مالی و به اشتراک گذاشتن برخی از تجارب با اهمیت، در حوزه‌های مختلف مالی و مالیاتی، حسابرسی و بالاخص کارشناس رسمی، اقدام به ایجاد این سایت نموده‌ام.

امید است با همراهی همکاران متخصص خود در مسیر تعریف شده گامی کوچک و موثر برداشته شود.

علی اصغر شکرشکن

کارشناس رسمی دادگستری
تماس با من
کپی با ذکر منبع بلامانع می‌باشد
لطفاً به این مقاله امتیاز دهید

چقدر این مقاله مفید بود؟

بر روی یک ستاره کلیک کنید تا امتیاز شما مشخص شود!

میانگین امتیاز 5 / 5. تعداد آرا: 4

اولین نفری باشید که به این مقاله امتیاز می‌دهید

متاسفیم که این مقاله برای شما مفید نبود!

اجازه دهید این مقاله را بهتر کنیم!

به من بگویید چگونه می‌توانم این مقاله را بهبود بخشم؟

علی اصغر شکرشکن
علی شکرشکن

1 نظر

ارسال نظر

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.